Bài viết được sưu tầm từ tác giả Tin Tin 

Phần 2: Sản xuất Tritium của Mỹ và thế giới

Mỹ sản xuất tritium nuôi bom ở khu phức hợp Savannah River Site, việc sản xuất tritium ở đây đã dừng năm 1986, một lò của khu này chạy đến 1992 nhưng làm việc khác. 

Sau này , Mỹ có tính mua của Canađa khi xử lý nước nhẹ lò CANDU, nhưng số lượng không nhiều và Nga-Anh đã mua hết (tritium dân sự dùng làm dạ quang).  Mỗi năm thế giới sản xuất khoảng 0,5-1 kg tritium dân sự. Phần lớn số này được sản xuất ở nhà máy xử lý nước nặng cho lò CANDU của Canada, như là một phụ phẩm. Tritium dân sự được bán với giá 30 triệu usd/ kg. Tuy nhiên, người ta cấm chỉ bán tritium dân sự cho quân sự, vì như thế không khác gì xuất khẩu bom H.

Gần đây, nhà máy điện hạt nhân Mỹ phá sản từ trong trứng, nhà máy Watts Bar cũng sản xuất tritium, nhưng đây là sản xuất dân sự quy mô nhỏ, không đáng kể với nuôi bom.

* Sự khác biệt giữa tritium quân sự và dân sự

Tritium được dùng trong dân sự. Tiêu thụ lớn nhất của tritium trong dân sự là làm dạ quang, người ta trộn một lượng rất nhỏ chất này với một số chất huỳnh quang thích hợp, để phóng xạ cuả tritium kích phát huỳnh quang, thành các vệt chỉ thị trong bóng tối, ví như kim đồng hồ. Ứng dụng nữa là phóng xạ beta và gama, được dùng như các nguồn xạ khác để chữa ung thư hay chụp ảnh... Tuy nhiên, các ứng dụng cuả tritium trong dân sự mờ nhạt và dễ thay thế bởi các chất khác.



Mỗi năm, thế giới dân sự tiêu thụ khoảng 400 gram tritium. Con số này chủ yếu lấy từ nhà máy xử lý vật liệu lò CANDU ở Toronto Canada. CANDU dùng nước nặng, Deuteride của nó hấp thụ neutron thành Tritium, Tritium được lọc sạch khi xử lý rác lò, và được bán như là phụ phẩm. Giá bán tritium dân sự khoảng 30 triệu usd/kg.

Tuy nhiên, có sự phân cách đặt trưng của tritium quân sự và dân sự. Canada đi theo đường lối trung lập về hạt nhân, điều này đặc biệt quan trọng để họ bán lò hạt nhân và quặng, trong đó nhà gia công các thành phần lò và làm giầu quặng là Nga, khách hàng là các nước chính trị đối lập nhau. Cũng như đa phần các nước khác, Canada cấm ngặt bán tritium dân sự đi làm bom, và đương nhiên số tritium dân sự này cũng rất không đáng kể với kho bom (có bán cũng không thay đổi được gì)

Chính vì thế, tritium quân sự rất đắt, đắt hơn nhiều lần tritium dân sự, hiện giá thành lên đến hàng trăm triệu usd/ kg, cực kỳ phức tạp và vô cùng tốn kém khi phải nuôi 1 hệ thống khổng lồ đằng sau . Nhắc lại là, tritium quân sự phải nấu ra hết sức tốn kém, còn tritium dân sự chỉ là phụ phẩm của CANDU - và các ứng dụng của nó dễ thay thế.



Trên thế giới, Mỹ là nước sản xuất tuyệt đại đa số tritium, và dĩ nhiên là cho bom của họ. Mỹ tổng cộng đã sản xuất ra 225 kg tritium. Đến năm 1996, theo báo cáo của U.S. Department of Energy, năm 1996 Mỹ còn 75 kg. Nhưng Mỹ đã dừng sản xuất tritum quân sự từ năm 1986. 

Để nuôi hàng ngàn đầu đạn , mỗi năm cần đến hàng chục kg tritium. Nếu như Mỹ duy trì  500 đầu đạn nhiệt hạch, thì hàng năm cũng cần đến khoảng 4 kg tritium.

Để lừa đảo truyền thông và trấn an dư luận, Mỹ nói rằng họ duy trì sản xuất tritium ở Watts Bar nhưng Watts Bar sản xuất được khoảng 200 gram tritium trong chu kỳ 1 năm rưỡi. Sự thật đó là một trò rửa tiền

- Phần 3 chúng ta sẽ đi tìm hiểu cấu tạo bom nhiệt hạch của Mỹ, và tại sao Mỹ lại phải cần Tritium để làm bom H

Chủ đề liên quan