Tháng 7/2022, Bắc Cực – nơi hiếm khi xảy ra giông bão lại liên tục xuất hiện những trận giông dài nhất trong lịch sử. 



Ở những khu vực ấm hơn trên Trái đất thường sẽ xảy ra giông bão. Thật đáng ngạc nhiên khi hiện tượng này lại có mặt ở gần Bắc Cực. Trận giông này được quan sát từ đài quan sát khí tượng thủy văn Nga trên bán đảo Severnaya Zemlya, ngay phía Bắc Siberia. Khi đó, các nhà khoa học thuộc Viện nghiên cứu Bắc Cực và Nam Cực đã ghi nhận hiện tượng này.

Nhà khoa học Jennifer Francis tại Trung tâm Nghiên cứu Khí hậu Woodwell ở Massachusetts, nói với tạp chí Newsweek: “Để tạo ra giông bão cần có không khí ẩm và ấm. Cả hai yếu tố đó đều không phổ biến ở Bắc Cực”. Theo bà, giông bão chỉ hình thành khi nó có đủ “nhiên liệu” để hoạt động. Nhưng giông bão ở phía Nam thường mạnh hơn giông bão ở Bắc Cực vì không khí lạnh hơn và chứa ít độ ẩm hơn. Giông bão ở Bắc Cực thường yếu hơn nên chúng cũng có xu hướng tồn tại trong thời gian ngắn hơn.

Không khí ấm, ẩm tăng lên trong không khí lạnh hơn và ngưng tụ thành những đám mây tích cao chót vót sẽ tạo nên giông bão. Một cơn giông sẽ thay đổi từ vài phút đến vài giờ và  kéo dài trung bình khoảng 30 phút. Tuy nhiên, cơn giông xảy ra ở Bắc Cực đợt tháng 7 năm ngoái lại có thời gian gấp đôi con số đó, khoảng 55 phút.

Vào tháng 6/2019, đài quan sát này ghi lại ở khu vực này xuất hiện cơn giông đầu tiên. Thời gian của nó kéo dài tới 40 phút. Năm 2021, có hai cơn bão xuất hiện, lần lượt dài 40 phút và 25 phút. Những sự việc trên đều được Viện Nghiên cứu Bắc Cực và Nam Cực quan sát và  thông cáo báo chí tháng 2/2023.


Tin liên quan

Thiên thạch ở Oregon cùng những bí ẩn hơn 100 năm


Điểm bất ngờ nằm ở Bắc Cực không chỉ xuất hiện giông bão nhiều mà số vụ sét đánh trong vòng Bắc Cực đã tăng lên đáng kể từ năm 2010 – 2020. Nó xảy ra ở các vĩ độ trong bán kính 1.100km của Bắc Cực. Nghiên cứu này được công bố trên tạp chí Geophysical Research Letters năm 2021. 

Một báo cáo từ công ty quan sát thời tiết Vaisala của Phần Lan cho thấy trong bán kính đó số vụ sét đánh được phát hiện gần gấp đôi so với 9 năm trước cộng lại. 

"Bắc Cực đang nóng lên nhanh hơn toàn cầu từ 3 đến 4 lần và trung bình toàn cầu có thêm khoảng 4% hơi nước trong bầu khí quyển. Sự nóng lên và độ ẩm gia tăng đang cung cấp hai thành phần chính để hình thành giông bão”, bà Francis lý giải. Lí do cho nguyên nhân của những hiện tượng thời tiết này là bởi những thay đổi khí quyển nhanh chóng đã xảy ra ở Bắc Cực trong các thập kỷ gần đây.

Theo dữ liệu từ Trung tâm Dữ liệu Băng và Tuyết Quốc gia, lượng băng biển mùa hè đã giảm 13% mỗi thập kỷ kể từ năm 1979 khi Bắc Cực đang dần ấm lên. Khi đó sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy, băng tan nhiều hơn, mực nước biển dâng cao hơn, tăng khả năng hấp thụ nhiệt do độ phản xạ của lớp bao phủ giảm, tăng nguy cơ cháy rừng. Lúc này, sẽ xảy ra hiệu ứng nhà kính.