Liệu có phải do thiên tai tàn phá thảm khốc đã khiến nền văn minh tân tiến Liangzhu - nằm dọc theo bờ sông Dương Tử, Trung Quốc bị biến mất. 



“Venice phương Đông”

Nền văn minh cổ đại Liangzhu là một trong những nền văn minh cổ đại rực rỡ nhất tại châu Á. Nơi đây còn được UNESCO công nhận là Di sản thế giới. Những tiến bộ về mặt xã hội, văn hóa, công nghệ và song song với nó là sự vươn lên vượt bậc ở lĩnh vực nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản là bằng chứng chân thực mà các nhà khoa học phát hiện dựa trên những tàn tích khảo cổ để lại. 

Nền văn minh cổ đại Liangzhu được bắt đầu khoảng  5.300 năm trước, tại Đồng bằng sông Dương Tử, thành phố Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc, cách Thượng Hải khoảng 160km. Ở đó, người Liangzhu sống ở nhà sàn cách xa mặt đất nằm gần kênh, đào hoặc bờ biển. Họ là những người kết thúc thời kỳ đồ đá tại xứ tỷ dân và tạo nên một hệ thống thủy lực thông minh dẫn nước vào các kênh đào, đập, hồ biến thành phố. Đưa thành phố trở thành “Venice của phương Đông” trong thời kỳ đồ đá. 

Xung quanh thành phố 290 ha này là nhiều gò đất, ngọn đồi tự nhiên. Sáu cổng lớn là những bức tường đất sét bao xung quanh thành phố. Mỗi hướng Bắc, Đông, Nam, 2 cổng thành được xây dựng vững chắc tạo nên công trình nguy nga. Một cung điện rộng 30 ha, với kiến trúc chống ngập lụt được xây dựng bởi người dân Liangzhu ở giữa trung tâm của thành phố. 

Trầm tích còn lưu giữ tại khu vực này cho thấy công trình này mang nhiều đặc điểm “vượt thời gian”. Bởi nơi đây là một cấu trúc xã hội tương đối phức tạp. 

Nhà địa chất học Christoph Spötl, làm việc tại Trường Đại học Innsbruck, Áo, giải thích: “Chúng tôi tìm thấy một lớp đất sét mỏng trên các tàn tích tại khu vực từng là thành phố Liangzhu. Đây có thể là bằng chứng cho mối liên hệ giữa sự sụp đổ của nền văn minh Liangzhu và lũ lụt từ sông Dương Tử. Tuy nhiên, chưa thể kết luận rõ ràng chỉ từ một lớp bùn”.



Chỉ sau một thiên nhiên kỷ thì thành phố đột ngột bị bỏ lại phía sau. Trở thành vùng đát hoang sau những trận lũ lụt thảm khốc. Đó là giả thuyết được đưa ra từ đó ông Christoph Spötl và các cộng sự đã dành nhiều thời gian, công sức cho công trình nghiên cứu về sự biến mất này. Đi vào tìm hiểu sâu hơn về trận đại hồng thủy nhấn chìm thành phố Liangzhu. 

Lớp bùn đất còn sót lại và các hang động trong khu vực chính là một phần trong công trình nghiên cứu của các nhà địa chất. Từ nơi đây, họ thấy cả măng đá, thạch nhũ từ hai hang động nằm sâu dưới nước. Trong điều kiện khí hậu từ thời kỳ đồ đá đã lưu giữ được dấu hiệu hóa học tại nơi đây. Muốn biết rằng liệu khu vực này đã từng chịu lũ lụt hay không, các nhà khoa học dựa vào phương pháp đồng vị carbon. Từ đó, niên đại và cấu trúc của măng đá sẽ dần được xác định.

Chìm trong biển lũ

Phải nói là nền ăn minh Liangzhu rất may mắn khi quá trình xây dựng và phát triển thịnh vượng trong điều kiện khí hậu tương đối ổn định và môi trường khô hạn. Người dân cũng tạo nên môi trường sống hiệu quả khi hệ thống cơ sở hạ tầng được xây dựng vừa giảm thiểu lũ lụt, vừa hỗ trợ tưới tiêu cho ngành nông nghiệp, đồng thời chăn nuôi thủy hải sản khi khí hậu trở nên khô hạn. Hệ thống thủy lực quy mô lớn như đập đất, hệ thống kênh, đào luôn sẵn sàng. 

Tuy nhiên,hiện tượng thời tiết bất thường gây thiệt hại lớn cho con người trong hơn 5.000 năm nay. Sự  tác động của hiện tượng El Nino, còn gọi là Dao động phương Nam khiến nước biển nóng lên. Điều đó gây ảnh hưởng đến thời tiết trên phạm vi toàn cầu nói chung và mưa bão, lũ lụt gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của con người nói riêng. 

Qua kết quả phân tích thì các nhà nghiên cứu cho rằng sự sụp đổ của thành phố Liangzhu trùng khớp với các sự kiện khí hậu diễn ra trong lịch sử.  Những trận mưa lớn kéo dài nhiều thập kỷ ở khu vực này khiến mực nước tại sông Dương Tử dâng cao, dẫn đến lũ lụt. Cùng lúc đó, thành phố Liangzhu lại xuất hiện nhiềuhệ thổng thủy lực như kênh, đào, hồ nước, điều này như tiếp thêm một bước khiến tốc độ nước sông dâng cao lên nhanh chóng. Điều này đã khiến cả thành phố bị phá hủy, người dân phải ở trong tình trạng báo động khẩn cấp.

Ông Spötl giải thích thêm, các nghiên cứu khảo cổ học cho thấy, tuy người dân tại thành phố Liangzhu đã thiết kế hệ thống thủy lực nhưng theo năm tháng thì khí hậu ngày càng chuyển biến xấu. Gây cản trở nhiều đến môi trường khiến nơi đây càng trở nên khô hạn hơn. Hiện tượng “siêu hạn hán” xảy ra vào đỉnh điểm buộc người dân phải tiếp tục mở rộng quy mô của hệ thống thủy lực.

Trong thời gian dài vào khoảng 4.400 đến 4.300 năm trước Công nguyên, họ không thể tạo dựng nên một thành phố quy mô như trước đây nữa bởi những cơn mưa dai dẳng ập đến liên tục, tàn tích của lũ lụt vẫn còn đọng lại. Triều đại đầu tiên tại Trung Quốc được thành lập vào cùng thời gian này,  triều đại nhà Hạ đã hạ kế sách để đối phó với  các trận lũ lụt. Từ đó dần dần, nền văn minh Liangzhu dần rơi vào dĩ vãng, bởi cả người dân Liangzhu đã phân tán đi tứ phương và không bao giờ quay trở lại quê hương.


 Tin liên quan

Từng được cho là “không thể tồn tại” ở vũ trụ “trong truyền thuyết” bất ngờ xuất hiện. 

 

 

Chủ đề liên quan