Ở thời kì cổ đại, một trong những đế chế hùng mạnh nhất thế giới là đế chế La Mã cũng có thời điểm để lại dấu ấn đậm nét nhưng rồi cũng đi theo vết xe đổ của những đế chế khác trong lịch sử. Nó khiến nhiều người ngỡ ngàng khi đột ngột suy tàn.

Có một câu ngạn ngữ nổi tiếng "mọi con đường đều dẫn đến La Mã", nó để lại dấu ấn rõ nét trong lịch sử phát triển của loài người. Một đế chế hùng mạnh được dựng nên vào hơn 1800 năm trước, nó dần dần bao phủ toàn bộ các khu vực xung quanh, trải dài ở cả ba châu lục Á, Âu, Phi.

Khi đang ở đỉnh cao thì bất ngờ mọi thứ đều tan theo mây gió. Một nền văn minh thịnh vượng bỗng dưng không còn đủ sức mạnh để có thể đánh bại một nhóm bộ bán văn minh. Có thể là do các yếu tố như các cuộc xâm lược, các chiến dịch quân sự thất bại, các thách thức kinh tế, tham nhũng của chính phủ và sự phụ thuộc quá mức vào lao động nô lệ, cùng các yếu tố khác…. góp phần không nhỏ vào sự suy tàn này. Sự sụp đổ của đế chế La Mã vào khoảng năm 476 sau Công nguyên là một minh chứng rõ nét. 



Gần đây, các nhà sử học bất ngờ phát hiện ra một nguyên nhân khác dẫn đến sự sụp đổ của cả một nền văn minh. Nguyên nhân này đã từng bị bác bỏ. Việc người La Mã bị nhiễm độc chì rất có thể là lí do cho sự sụp đổ của đế chế La Mã. Các nhà khoa học đã phát hiện một lượng lớn sản phẩm làm bằng chì tại nhiều di chỉ văn hóa La Mã. 

Chì là kim loại nặng có màu trắng bạc và dễ được tìm thấy trong tự nhiên. Nó rất dễ để làm mềm, uốn cong nhưng lại có mức sát thương cực cao. Độc tính của nó có thể ảnh hưởng đến tất cả các hệ thống cơ quan của cơ thể như hệ thần kinh, nội tiết, tuần hoàn, tiêu hóa, tiết niệu, sinh sản, phát triển và xương khớp. Ngay cả ở các nồng độ thấp, chì cũng có thể gây ra những tổn thương không thể đảo ngược nhưng có thể không biểu hiện các triệu chứng lâm sàng. Ở nồng độ thấp, nó có thể ảnh hưởng đến não và hệ thần kinh của con người.



Kim loại chì đã đi vào cuộc sống của người La Mã từ rất sớm và đến ngày nay thì chì cũng được sử dụng nhiều trong xây dựng, chế tạo pin axít chì, vật liệu hàn, đầu đạn, ngư cụ và quần áo chống bức xạ. 

Tuy có độc tính cao nhưng chì lại mang tới rất nhiều tiện ích cho người La Mã trong cuộc sống hàng ngày, từ dụng cụ nấu ăn, ống cống, bồn chứa nước, đến vật liệu xây dựng cơ bản. Lúc này, chì lại có vai trò quan trọng trong cuộc sống của người La Mã. Những lợi ích này khiến người La Mã không còn nhận ra những tác động không thể đảo ngược sau khi xâm nhập vào cơ thể con người của chì. 

Ngày nay, hệ thống cấp thoát nước của các thành phố lớn ở Rome vẫn được khen ngời hết sức từ các nhà khoa học bởi tính hợp lí trong bố trí đường ống. Nhưng những đường ống cấp thoát nước hoành tráng, hiện đại như vậy đều làm bằng chì.

Một nghiên cứu được tiến hành để phân tích về nồng độ chì và cổ bệnh học. Mối liên hệ giữa chì và sức khỏe trong thời kỳ La Mã được nghiên cứu trên 173 cá nhân (hài cốt) từ năm địa điểm nằm trên khắp đế chế La Mã. Kết quả của nghiên cứ chỉ ra rằng mối tương quan nghịch giữa tuổi khi chết và nồng độ chì trong men răng. Trẻ em có bằng chứng về bệnh chuyển hóa ở xương có nồng độ chì cao hơn với những trẻ không mắc bệnh.

Kết luận của nghiên cứu cũng là những bằng chứng khảo cổ sinh học đầu tiên về vấn đề ngộ độc chì. Đây là yếu tố không nhỏ góp phần vào tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh và tỷ lệ mắc bệnh ở trẻ em cao trong thời La Mã.



Thời trước, người La Mã rất thích uống siro đường và rượu vang, họ đã chứa rượu trong bình được làm bằng chì bởi họ nghĩ rằng rượu sẽ xuất hiện vị chua và nhanh hỏng khi được bảo quản trong thùng gỗ. Họ quan niệm rằng khi chứa trong bình làm bằng chì sẽ làm cho rượu ngọt hơn. Thậm chí, họ sẽ hứng nước mưa từ mái hiên làm từ chì.



Không dừng lại ở các vật dụng được làm từ chì, nó còn được dùng để điều chế siro đường. Muốn tạo vị ngọt hơn trước khi thưởng thức rượu thì một số quý tộc chọn cách rắc một ít bột chì vào rượu. Theo thời gian, chúng sẽ dần dần ngấm vào cơ thể một lượng lớn nguyên tố chì.


Tin liên qua 

Quan tài bị đánh cắp nhiều năm của Ai Cập nay được Mỹ trao trả lại 


Quá trình thải độc diễn ra từ từ nên trong vòng vài thế kỷ ấy, họ sẽ không ngờ tới mức nguy hiểm của các sản phẩm có chì. Minh chứng sống chính là hơn một nửa số người cai trị đế chế La Mã đã không thế sống đến năm 30 tuổi.  Việc nhiễm độc chì đã khiến người La Mã “lao đao”. Cuối cùng, đế chế hùng mạnh nhất thế giới cũng bị tiêu diệt.

 

 

 

Chủ đề liên quan