Theo các nhà nghiên cứu, phát hiện giống người cổ đại biết chạm khắc biểu tượng  và tục lệ an táng ra đời trước con người 100.000 năm.

Trước khi người hiện đại bắt đầu thực hiện những thủ tục chôn cất, nhiều bằng chứng đước các nhà khảo cổ học tìm thấy chứng minh cho một loài người cổ đại đã an táng người đã khuất, khắc ký hiệu lên tường hang nhiều ngàn năm trước.



Loài người cổ đại này được các nhà khoa học đặt tên là pháp danh Homo naledi. Khi nghiên cứu bắt đầu, các chuyên gia tiến hành khảo sát hộp sọ, họ nhận định rằng não bộ của Homo naledi chỉ bằng một phần ba não người hiện đại. Từ đây, chúng ta có những cách nhìn nhận mới về quá trình tiến hóa của con người. Những giống linh trưởng có não bộ lớn như Homo sapien và Neanderthal thường sẽ được liên kết với những hành vi nêu trên (khắc ký hiệu, an táng). Những thông tin trên được xuất bản trên tạp chí eLife trong ba bài nghiên cứu.

Nam Phi là nơi đầu tiên phát hiện ra hóa thạch của cá thể Homo naledi, cụ thể là  tại quần thể hang động Rising Star. Nó được tìm thấy trong một cuộc khai quật năm 2013. UNESCO đã công nhận quần thể hang động nêu trên là Di sản Thế giới,  một phần của Cái nôi Nhân loại. Nơi đây cũng tồn tại không ít bằng chứng về tổ tiên của con người hiện đại.

Với mục tiêu khám phá về nguồn cội con người, giáo sư Lee Berger - nhà cổ nhân loại học và nhà thám hiểm làm việc cho National Geographic là thành viên trong đội ngũ “phi hành gia lòng đất” đều làm việc ngày đêm  trong môi trường hang động nguy hiểm. Mọi sự cố gắng đã được đền đá khi hài cốt của cá thể Homo naledi thuộc nhiều độ tuổi, với xương được đặt một cách cẩn thận trong một huyệt nông phủ đất được nhóm thám hiểm tìm thấy. So với những phần mộ cổ xưa nhất của người Homo sapien thì những khu vực chôn cất này cổ hơn tới ít nhất 100.000 năm. 



Một loạt các ký hiệu được khắc trên tường hang trong những điểm chôn cất được phát hiện bởi các nhà khoa học. Ban đầu, các chuyên gia nhận định hững hình vẽ có niên đại từ 241.000 cho tới 335.000 nghìn năm tuổi. Nhưng khi phân tích sâu hơn, con số có thể đã thay đổi.

Đó là những đường thẳng đan vào nhau tương tự ký hiệu hashtag (#) và một số hình cơ bản. Qua phân tích, hững hình thù nguệch ngoạc tương tự trong hang người Homo sapien và Neanderthal. Tuy nhiên, theo giới khảo cổ thì chúng chỉ có niên đại lần lượt là 80.000 và 60.000 năm tuổi. Họ đoán rằng mục đích của những hình vẽ này chỉ phục vụ để lưu giữ và chia sẻ thông tin.

Khu vực khảo cổ chật chội



Hoạt động khám phá và khai quật trong quần thể hang Rising Star rất nguy hiểm. Nếu ai yếu bóng vía thì không thể tham gia chuyến thám hiểm này. Kích thước thực tế lên tới  100 m và dài hơn 200 m. Nhưng đội ngũ thám hiểm mới vẽ xong bản đồ được 4 km hang. Giáo sư Lee Berger kể rằng để thực hiện được đam mê khám phá này, ông phải giảm tới 25kg. Bởi hang là những dốc cao ít chỗ bám và những khe hẹp khó chui vừa. Thậm chí, những khe có khi chỉ hẹp 25 cm.


Tin liên quan

Hé lộ bí mật về “lời nguyền Pharaoh” sau khi mở quan tài chứa xác ướp hơn 3.400 năm tuổi


Giáo sư chia sẻ rằng: “Đây là trải nghiệm tệ hại và thú vị nhất đời tôi”, “Tôi đã suýt mất mạng khi khám phá, nhưng nỗ lực được đền đáp khi có được những phát hiện mới. Nhưng tôi nghĩ điểm quan trọng ở đây, là hành trình vào hang không khó với người Homo naledi đâu”.

Về ngoại hình, Homo naledi có đầu nhỏ hơn, lưng gù hơn, mảnh mai hơn và chắc chắn khỏe mạnh hơn chúng ta. Họ có thể đứng thẳng giống chúng ta và có đôi bàn tay thao túng được công cụ. Cấu trúc xương hóa thạch thể hiện rằng vai của Homo naledi khá phù hợp với việc leo trèo.

Càng vào sâu trong hang, thì càng thấy rõ Homo naledi đã di chuyển trong hệ thống thang hiểm trở một cách dễ dàng. Hóa thạch Homo naledi bao gồm cả cá thể sơ sinh và trưởng thành “góp mặt” xuyên suốt hang động. Não của Homo naledi quá nhỏ, việc tiến hành thực hiện hành vi đòi hỏi những dòng suy nghĩ phức tạp. Nên ý kiến về người cổ đại biết an táng cá thể cùng bầy xảy ra nhiều ý kiến trái chiều. 



Giáo sư Berger nhận xét: “Đây không phải một thi thể bỏ mạng trong một cái hố. Đây là cả một cơ thể được phủ đất và mục rữa tại nơi an táng, điều đó cho thấy hài cốt được chôn một cách nguyên vẹn, chứ không phải cá thể nào đã gặp tai nạn nơi đây”. 

Những hình vẽ cổ đại

Khi khám phá, các nhà khoa học phát hiện một hòn đá được mài vẹt đi để trở thành công cụ. Những hình khắc đa dạng hình thù xuất hiện trên trần hang và tường hang quanh nơi an nghỉ của sinh vật cổ đại.



Theo lời giáo sư Berger, muốn thực hiện hành vi chạm khắc đã tiêu tốn rất nhiều thời gian của nhóm sinh vật linh trưởng cổ xưa. Bởi độ cứng của hang bằng một nửa kim cương. 

Theo nhận định của nhóm nghiên cứu, những hình khắc này thuộc về nhóm Homo naledi cổ đại. Homo naledi nhìn được đường di chuyển và làm việc trong môi trường tăm tối là vì trong đây có thêm sự xuất hiện của  lửa - như muội, than, xương cháy. 



Khi nghiên cứu về các vết khắc, các nhà nghiên cứu cũng không thể lý giải ý nghĩa của các vết khắc. Thậm chí, họ cũng không thể chắc chắn đây có phải một loại hình ngôn ngữ của Homo naledi. Các nhà nghiên cứu chỉ có thể nói rằng, đằng sau những hình hài này mang một ý nghĩa nào đó. Bởi  những cá thể Homo naledi cổ đại đã mất rất nhiều thời gian và công sức, liều cả mạng sống để thực hiện được những hình thù lạ lùng.