Không ít người đặt ra nhiều thắc khi xem các bộ phim võ hiệp rằng tàu hỏa nhập ma là gì, vì sao luyện công, tu luyện có thể bị tẩu hỏa nhập ma, tu thiền có bị tẩu hỏa nhập ma không... Nhà văn Kim Dung cũng có những tiểu thuyết hay các truyện, phim võ hiệp khác nói đến khái niệm "tẩu hỏa nhập ma” mà nhiều người Việt Nam biết tới.

Tẩu hỏa nhập ma là gì?

Theo nhà văn Kim Dung, tẩu hỏa nhập ma là trạng thái xuất hiện do luyện võ không đúng phương pháp. Nó có những biểu hiện như kinh mạch đảo lộn, máu huyết chảy ngược. Những người bị như vậy thường sẽ mất hết võ công, có khi điên dại hoặc mất mạng. Thậm chí, xuất hiện những trường hợp huyết dịch vận chuyển ngược vô tình giúp đả thông kinh mạch, khiến nội lực tăng vọt.

Đối với nền y học Trung Quốc,  tẩu hỏa nhập ma là rối loạn khí công, tức các rối loạn sinh lý/ tâm lý. Nó sẽ xảy ra trong hoặc sau khi luyện khí công, do luyện sai cách. Kể cả những bộ môn tự thực hành như yoga (hội chứng Kundalini), thiền, thôi miên cũng dễ xuất hiện các biểu hiện tương tự. 

Một vài dấu hiệu tẩu hỏa nhập ma được nhắc đến trong cuốn Breathing Spaces: Qigong, Psychiatry, and Healing in China của tác giả Nancy N. Chen gồm: Hoảng loạn, khó chịu, không thể kiểm soát cử động; giác quan có vấn đề như ảo giác, ảo thanh; có niềm tin phi lý.



Đối với quan điểm của hai tác giả Liu Tian Jun và Qiang Xiao Mei trong cuốn Chinese Medical Qigong thì có ý kiến khác về 2 loại triệu chứng: Triệu chứng  ở các bộ phận đầu, ngực, lưng, bụng, chân tay hay toàn thân; còn lại là  triệu chứng tâm thần gồm suy nhược thần kinh, rối loạn cảm xúc, ảo giác, hoang tưởng.

Hiệp hội Tâm thần Trung Quốc phát hành cuốn sách Phân loạn rối loạn tâm thần Trung Quốc (CCMD-2) nói về hội chứng rối loạn khí công. Họ sẽ đưa ra các chuẩn đoán dựa trên những tiêu chí: Bệnh nhân có tình trạng bình thường trước khi luyện công; các phản ứng về tâm lý, sinh lý xảy ra trong hoặc sau khi luyện khí công; bệnh nhân có ý kiến gì về các cảm giác bất thường trong hoặc sau khi luyện khí công. Các tiêu chí này so với các rối loạn tâm thần khác thì không có tính liên quan lắm.

Những trường hợp  "phản ứng loạn thần khí công" do việc luyện khí công đang dần được phổ biến. Y học phương Tây gần đây cũng ghi nhận vấn đề này. Trong Sổ tay Chẩn đoán và Thống kê bệnh tâm thần (DSM-IV) của Hiệp hội Tâm thần Mỹ, vấn đề này được xếp vào nhóm các hội chứng liên quan đến văn hóa, với miêu tả như sau: "Phản ứng loạn thần khí công là thuật ngữ chỉ giai đoạn cấp tính, có giới hạn thời gian; đặc trưng bởi dấu hiệu loạn thần kinh, hoang tưởng cùng các triệu chứng tâm thần hoặc không tâm thần khác; có thể xảy ra sau khi thực hành phương pháp tăng cường sức khỏe dân gian của Trung Quốc là khí công. Những người luyện tập quá đà dễ rơi vào tình trạng này".

Theo quan điểm của một số nhà tâm thần học phương Tây cho rằng khí công cũng có đôi nét giống tác nhân gây stress. Những vấn đề như rối loạn tâm thần như tâm thần phân liệt, rối loạn lưỡng cực, rối loạn stress sau sang chấn rất dễ khiến người ta bị tẩu hỏa nhập ma. Tác động đến từ khí công là một liều thuốc kích thích họ phát bệnh.

Khi bị tẩu hỏa nhập ma, những người luyện khí công thường có cách điều trị bằng các liệu pháp như thư giãn, đi lại, tự massage. Khi vấn đề quá nặng, buộc các chuyên gia tham vấn tâm ý, châm cứu, luyện tập phải có mặt. 

Tu thiền có bị tẩu hỏa nhập ma?

Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, việc tu tập thiền định cũng đang được nhiều Phật tử quan tâm tới nhưng cũng có nhiều sự băn khoăn khi khả năng xảy ra tẩu hỏa nhập ma trong giờ tự thực hành tọa thiền tại gia. Về điều này, tác giả Quảng Tánh phân tích trên trang Phatgiao.org - Cổng thông tin điện tử của Giáo hội Phật giáo Việt Nam: “Thiền định là pháp môn tu tập cốt tủy của Phật giáo, giúp hành giả tăng cường sức khỏe, thư giãn tinh thần, sống lạc quan, hạnh phúc và an vui và quan trọng hơn là giúp an trú chánh niệm, làm chủ thân tâm, chấm dứt tham ái phiền não, tiến tới giải thoát, Niết bàn”.

Ở Việt Nam, mục tiêu chung là thành tựu giải thoát. Hiện nay,  nhiều thiền phái với nhiều thực tập, mỗi phái lại có kỹ thuật và phương thức dụng công khác nhau. Không chỉ cần các bậc thầy nhiều kinh nghiệm hướng dẫn mà còn phải tham khảo, nghiên cứu thêm kinh sách để nắm vững phương pháp và kỹ thuật. Nếu như vội vã tu tập pháp môn mà chưa được hướng dẫn hay tìm hiểu kỹ thì sẽ khó có thành tựu, thậm chí việc thực tập sai cách có thể dẫn đến một số rối loạn về hơi thở, thân và tâm bất an. Hậu quả sẽ là những di chứng khó lường, thường gọi là “thiền bệnh” hay nôm na là “tẩu hỏa nhập ma”.



Nhưng theo tác giả Quang Tánh, cần phải bàn thêm về các hiện tượng tẩu hỏa nhập ma và những liên hệ đến thiền định Phật giáo. Một số từ điển Phật học thông dụng như Từ điển Phật học Huệ Quang (Thích Minh Cảnh chủ biên, NXB Tổng hợp TP.HCM), Từ điển Phật học Hán Việt (NXB Khoa học Xã hội), Từ điển Thiền tông Hán Việt (Hân Mẫn-Thông Thiền biên dịch) không đề cập gì đến vấn đề tẩu hỏa nhập ma.

"Thực ra, tẩu hỏa nhập ma là các tai biến xuất phát từ việc luyện tập công phu võ thuật trái với quy luật vận động sinh lý tự nhiên (có thể vì vậy mà tẩu hỏa nhập ma không được đề cập đến trong kinh sách Phật giáo). Theo các nhà luyện công, 'tẩu hỏa' là tình trạng khí lực chuyển động bất chấp quy luật và nằm ngoài ý muốn của người luyện công. Các triệu chứng của 'tẩu hỏa' bắt đầu với những cơn căng tức ở bụng và ngực, kèm theo cảm giác hoa mắt, chóng mặt do khí lực di chuyển thái quá đến các bộ phận cơ thể gây ra. Đến một giai đoạn nặng hơn, người luyện công sẽ cảm thấy đau đớn, nóng rực toàn thân và dần mất hẳn sự tự chủ cho đến điên cuồng.


 Tin liên quan

Sau 12.000 năm, cảnh tượng thác nước hùng vĩ nhất thế giới bất ngờ ngừng chảy 


'Nhập ma' là trạng thái mê loạn với những ảo ảnh vọng tưởng hoặc không bao giờ có thật của người luyện công. Nhập ma được coi là rất nguy hiểm vì chỉ được phát giác ở giai đoạn bệnh đã trở nên nặng nề, khó chữa trị. Đây là quá trình người luyện công dần dần bị lôi cuốn vào những ảo ảnh để rồi lấy giả làm thật, tiến đến trạng thái hôn mê, tán thần và dẫn tới sự điên cuồng vào giai đoạn cuối". Cuối cùng, kết luận của tác giả, tẩu hỏa nhập ma là bệnh của người luyện công do khi luyện công, vận khí, điều tâm không tuân thủ các nguyên tắc, cũng như quá nôn nóng để thành công, hoặc tham lam luyện nhiều võ công lai tạp. Việc thiếu kiến thức sẽ dẫn đến những nguy hiểm khôn lường. Tọa thiền của người luyện công và các hành giả thực tập thiền định Phật giáo có mục đích hoàn toàn khác nhau. 

 

 

Chủ đề liên quan