Cây dược liệu sẽ hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn khi có tác động của hoạt động cộng sinh của nấm với cây. Hoạt chất trong các loại cây trồng sẽ được gia tăng khi các chủng nấm này vào vườn dược liệu.



Giúp rễ cây hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn

Đề tài của TS Bùi Văn Cường - Viện Kỹ thuật Nhiệt đới, thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và cộng sự vừa được nghiệm thu: “Nghiên cứu sự ảnh hưởng của nấm nội cộng sinh arbuscular mycorhizas lên khả năng kích thích sinh trưởng của một số cây dược liệu”.

Đề tài nghiên cứu hướng đến khả năng cộng sinh với nấm arbuscular mycorhizas (AM) của một số cây dược liệu phổ biến ở Việt Nam. Nhóm nghiên cứu muốn tách  chủng nấm AM thích hợp để kiểm tra những ảnh hưởng của nấm lên sự sinh trưởng, khả năng kích thích sinh dược chất của một số cây dược liệu.

TS Bùi Văn Cường cho biết, ở dạng cộng sinh của nấm AM là sợi nấm xâm nhập vào tế bào vỏ rễ tạo nên  những cấu trúc dạng bọng (vesicles) hay dạng bụi (arbuscules).

Cấu trúc này được hình thành sẽ tăng khả năng tiếp xúc bề mặt giữa sợi nấm và nguyên sinh chất của tế bào rễ. Khi đó việc trao đổi dinh dưỡng giữa nấm và thực vật sẽ trở nên có tác dụng hơn. Hệ sợi nấm  trong đất (hay sợi ngoại vi) tách ra thành nhiều nhánh len lỏi trong đất có kích thước vô cùng bé. Nó giúp hấp thu dinh dưỡng và hình thành bào tử.

Cây nhận được rất nhiều lợi ích từ sự  cộng sinh của nấm AM. Ở những nơi có điều kiện môi trường khắc nghiệt hơn như đất đai cằn cỗi, khô hạn… thì cây cũng sẽ tươi tốt và có thể đối đầu với  những vi sinh vật gây bệnh trong đất. Hai loại cây mà nhóm nghiên cứu chọn trong đề tài chính là cà gai leo và xạ đen.

Cà gai leo (Solanum procumben) có kích thước dài từ 60 - 100 cm, hay cao hơn. Loài cây nhỡ leo này có nhiều gai, cành xòa rộng. Lá cây có dạng hình hình trứng hay thuôn dài, lá ở dưới gốc lá hình rìu hay hơi tròn.

Rễ của loại cây này có khả năng bảo vệ tế bào gan và chữa nhiều bệnh về gan rất tốt bởi chúng chứa tinh bột và nhiều chất hóa học khác như ancaloit, glycoancaloit...

Xạ đen (Ehretia asperula) có kích thước dài 3 - 10m. Loại cây dây leo thân gỗ này khá dễ nuôi trồng. Chúng mọc thành búi và có cành tròn. Nó có tác dụng đối với cơ thể như  chữa bệnh như thông kinh, lợi tiểu, chữa ung nhọt và lở loét, phòng ngừa ung thư, tiêu viêm, mát gan mật, trừ độc tố trong người.

Tạo cây dược liệu giàu hoạt chất

TS Bùi Văn Cường cho hay đây là đề tài lần đầu được đưa vào nghiên cứu ở Việt Nam. Từ đó, là tiền đề khoa học cho việc tăng năng xuất và chất lượng của cây dược liệu từ chế phẩm nấm cộng sinh. 

Nhóm nghiên cứu không phát hiện sự cộng sinh trên các mẫu cây dừa cạn (Catharanthus roseus) dù điều này tìm ra được ở  trên cây dược liệu xạ đen, cà gai leo. 

Chủng Rhizophagus intradices được xác định là chủng nấm AM cộng sinh chính trên các cây dược liệu. Sau khi tiến hành nghiên cứu, nhóm thấy được tác động rỗ nét của nấm cộng sinh lên sinh trưởng của cây dược liệu (xạ đen và cà gai leo). Điều này làm hàm lượng polyphenol tích lũy trong khối của cây dược liệu tăng dần.


Tin liên quan

Thói quen ăn của kỳ giông có thể đưa “dòng họ” của này đến bờ tuyệt chủng


Bởi trong nuôi trồng, người trồng thường sẽ dử dụng nhiều phân bón hóa học. Nó làm cho cây sinh trưởng tốt về sinh khối nhưng trái lại sẽ khiến hàm lượng dược chất tích lũy giảm dần. Vì thế, nghiên cứu trên sẽ hạn chế các yếu tố bất lợi trên của phân bón hóa học.

TS Bùi Văn Cường cho biết: “Giá trị của cây dược liệu sẽ được tăng lên đáng kể nếu đề tài được triển khai rộng rãi. Thời gian tới chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu trên các loài dược liệu khác để mở rộng phạm vi ứng dụng”.