Rãnh Mariana là rãnh sâu nhất trên Trái đất. Nó nằm ở phía Đông Nam của quần đảo Mariana. Nhưng số liệu chính xác về điểm sâu nhất của rãnh này vẫn đang là vấn đề gây nhiều tranh luận.

Theo Đại học Washington. Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA) cho biết, rãnh nằm ở phía đông quần đảo Mariana này dài khoảng 2.550km. Vực thẳm Challenger chính là điểm sâu nhất của rãnh Mariana, nó nằm ở cực nam của rãnh. Được biết chiều cao của đỉnh Everest còn thấp hơn vực thẳm Challenger này. Bởi chiều cao của đỉnh Everest khoảng 2.100m còn  vực thẳm Challenger sâu khoảng 10.935m.



Một chuyến nghiên cứu đã được tiến hành vào năm 2020, quá trình nghiên cứu này được  đăng trên tạp chí Deep Sea Research Part I: Oceanographic Research Papers năm 2021. Từ đó Đại học Washington. Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA) đã dựa trên những số liệu này để đưa ra những ước tính. Nhưng những dữ liệu trên lại đưa ra nhiều ước tính khác nhau về độ sâu của vực thẳm Challenger. Theo Sách Kỷ lục Guinness Thế giới, thủy thủ đoàn đầu tiên tại đây, diễn ra năm 1960, ước tính độ sâu là 10.911m. Gần đây, xuất hiện thêm một vài ước tính khác là 10.994m và 10.984m.

Vực thẳm Challenger quá sâu khiến việc tiến hành điều tra con số chính xác là không hề đơn giản. Chuyên gia Sam Greenaway tại NOAA, tác giả chính của nghiên cứu năm 2021, cho biết: "Về cơ bản, việc này rất khó vì vực quá sâu"

Greenaway cho biết, nếu sử dụng các thiết bị hiện đại để đo độ sâu của đại dương, các nhà khoa học sẽ có hai lựa chọn chính: sử dụng sonar (thiết bị định vị thủy âm) hoặc triển khai cảm biến áp suất dưới đáy biển. 

Sonar (thiết bị định vị thủy âm) sẽ được gắn trong một con tàu trên mặt biển. Những tia sonar xuất phát từ máy đo hồi âm đa tia có thể bao phủ hoàn toàn đáy biển. Dù hệ thống này có nhiều ưu điểm nhưng việc đặt hệ thống trên tàu. Từ tàu tới điểm cuối của vực thẳm là vô cùng xa, điều này sẽ gây hạn chế độ chính xác theo cả chiều ngang lẫn chiều dọc của phép đo.

Greenaway giải thích, bởi nó còn chịu ảnh hưởng của không chỉ độ mặn, nhiệt độ mà nó còn phải chịu cả áp suất nước. Những điều này sẽ khiến tốc độ và đường đi của âm thanh bị ảnh hưởng. Nếu như đưa tới vực thẳm Challenger, âm thanh mất khoảng 14 giây để xuống tới đáy biển và quay trở lại. 25m là khoảng cách mà phép đo này đo được chính xác nhất theo chiều dọc.

Đối với triển khai cảm biến áp suất dưới đáy biển, nó có khả năng đo lượng nước phía trên. Nhưng để sản xuất được một thiết bị đo áp suất đủ chính xác ở áp suất cao như vậy rất phức tạp. Áp suất dưới đáy vực thẳm Challenger được ghi nhận tại Sách Kỷ lục Guinness Thế giới đã gấp hơn 1.000 lần áp suất khí quyển tiêu chuẩn ở mực nước biển.


Tin liên quan

Những bí ẩn lớn nhất trong bức họa Mona Lisa


"Sau đó, chúng tôi cũng cần điều chỉnh theo khối lượng riêng của nước phía trên cảm biến, trọng lực kéo lượng nước đó xuống, áp suất của khí quyển và thủy triều. Việc đưa cảm biến áp suất xuống đúng vị trí cũng không dễ dàng", Greenaway cho biết. Greenaway cùng đồng nghiệp đã thực hiện các phép đo bằng cách thả một cảm biến áp suất xuống đáy biển. Mục đích của phương pháp này để làm tiêu chuẩn cho những chỉ số đo bằng máy đo hồi âm.

Số liệu của cảm biến áp suất cũng ảnh hưởng đến độ chuẩn xác cuối cùng của nghiên cứu. Từ đây, Greenaway cũng hy vọng mọi thứ sẽ dần được cải thiện đáng kể trong tương lai. Kể cả bề mặt sao Hỏa và Mặt trăng thậm chí được lập bản đồ với độ phân giải và chính xác cao hơn so với đáy đại dương.

 "Tuy nhiên, việc đo độ sâu của các đại dương trên thế giới thực sự cần thiết. Ví dụ, nghiên cứu như vậy có thể giúp định vị chính xác phương tiện dưới nước và hữu ích cho những cảm biến áp suất dùng để theo dõi mực nước dao động do biến đổi khí hậu". Greenaway nhận định tình hình thực tế về sự khác biệt trong các ước tính độ sâu của vực thẳm Challenger không quá quan trọng. 



Vực thẳm Challenger cũng có sức hút lớn đối với những nhà thám hiểm biển sâu. Nhiều kỉ lục cũng được xác lập ở nơi đây như nhà làm phim James Cameron xuống tới độ sâu 10.908m tại rãnh Mariana bằng tàu lặn Deepsea Challenger vào ngày 26/3/2012. Đó là chuyến lặn solo sâu nhất được ghi nhận ở nơi đây. Hay vào năm 2019, mức sâu 10.927m ở đáy vực thẳm Challenger chính thức vượt qua kỷ lục của Cameron. Đó là chuyến lặn sâu nhất lịch sử của  nhà thám hiểm kiêm doanh nhân Victor Vescovo thực hiện.

Chủ đề liên quan