Năm 1943, tuyến đường chính vận chuyển lương thực tới cứu sống thành phố Leningrad được gọi là “Hành lang tử thần”. Ngay lập tức, tuyến đường sắt này  nhanh chóng được pháo binh phát xít Đức đưa vào tầm ngắm.

Thế chiến II diễn ra, 16 tháng ấy Leningrad (nay là thành phố Saint Petersburg thuộc Liên bang Nga) gồng mình từng phút để tồn tại trong vòng vây được thiết lập chặt chẽ bởi quân đội Đức và Phần Lan. 

“Con đường sống” này là sợi dây kết nối còn lại cuối cùng  nối thành phố này với phần còn lại của Liên Xô. Nó chạy qua mặt hồ Ladoga đóng băng. Tuy vậy, chỉ mình nó thì không thể gồng gánh được những vấn đề cần thiết cho một thành phố lớn.



Mọi sự cố gắng để cứu thành phố "đói" Leningrad đều không thể thành công. Cho đến tận đầu năm 1943, Hồng quân mới có được thành công này. Một hành lang đất dài 33km và rộng chỉ 11km được thiết lập sau khi quân đội Xô viết đã đột phá bờ Nam hồ Ladoga. Sau “Chiến dịch Tia lửa”, thành phố bị giam cầm nay đã được nối lại với đất liền.

Những chuyến tàu chở thực phẩm giờ đây đang là thứ xa xỉ đối với thành phố Leningrad. Tuyến đường sắt ở đây đã được đưa vào xây dựng dù chiến trận vẫn chưa kết thúc. Ngoài cái tên được đặt chính thức là “Đường chiến thắng”, nhiều người còn gọi nó bằng tên gọi khác là “Hành lang tử thần”.

Nhiệm vụ khó khăn

Đứng từ trên cao có thể thấy, địa hình của dải đất được chọn  để lắp đặt đường ray xe lửa vô cùng gồ ghề, bùn lầy và luôn phải hứng chịu hỏa lực của địch. Lí do chọn địa hình như vậy là bởi phần đầu cầu vừa được giải phóng không thể mở rộng hơn nữa dù Liên Xô đã cố gắng hết sức. 

Thiếu tá Yashchenko - Chỉ huy tiểu đoàn đường sắt 57 chia sẻ: “Tuyết rơi dày, ngập đến thắt lưng, đóng băng, nước chảy róc rách dưới tuyết”. 4 ngày sau khi Đức bị phá vỡ thế phong tỏa, công việc xây dựng bắt đầu giữa những trận bão tuyết và pháo kích liên tục. 

Yashchenko nhớ lại: “Các phương tiện đều không thể vượt qua. Túi chiến lợi phẩm được mang ra sử dụng. Mọi người đổ đất vào hố và kéo trên vai đến khu vực đường ray xe lửa. Đất cũng được vận chuyển trên xe trượt tuyết. Thậm chí, chúng tôi còn sửa lại một cỗ xe ngựa Đức để vận chuyển đất. Chúng tôi đã dựng kè, nhưng nó cũng lún dần xuống đầm lầy. Chúng tôi phải đặt đá phiến lên than bùn trước rồi đổ đất lên trên. Mọi người phải làm việc cả đêm lẫn ngày để kịp tiến độ”.

Phát xít Đức không ngừng tấn công các cây cầu được xây dựng. Trong đó, còn có một cây cầu tràn (sát mặt nước) xây dựng vào ngày 24/1. Chỉ ngay sau đó, một cây cầu khác nữa ở vị trí cách đó 500m xuôi xuống hạ lưu tiếp tục được Liên Xô khởi công. Nó cho phép tàu thuyền có thể đi lại bên dưới bởi độ cao 8m của nó. Các cây cầu được xây liên tục bởi họ tính toán nếu một trong hai cầu bị hư hỏng cần sửa chữa sẽ còn phương án phòng.

“Hành lang tử thần”

Vào ngày 7/2, thành phố Leningrad đón chuyện tàu vận chuyển lương thực đầu tiên. Nó bắt đầu vào ban đêm và được vận chuyển hàng hóa theo hướng ngược lại. Tiền tuyến cũng được nhận những chuyến cung ứng hàng hóa quân sự không ngừng từ các nhà máy còn hoạt động trong thành phố Leningrad.

Quá trình xây dựng khiến không ít người phải bỏ mạng dưới làn đạn quân Đức. Đến khi nó được đi vào hoạt động, những người đổ máu ở nơi đây vẫn còn. Vì thế, cái tên “Hành lang tử thần” liên tục được nhắc đến bởi các thợ xây, công nhân và bảo vệ của tuyến đường sắt. 

Mọi chuyện xảy ra quá đau lòng khiến các nữ nhân viên điều tiết giao thông phải hành động để đưa mức thiệt hại về người và của xuống thấp nhất. Họ dùng đèn lồng để che mắt kẻ địch, có thêm những cảnh báo lái tàu về đoạn đường ray bị hư hại hoặc có đoàn tàu bị địch phá hủy ở phía trước.

Đoạn đường nguy hiểm nhấ nằm ở kilomet thứ 30. Đó là nơi nằm giữa rừng và cánh đồng nhiều bụi cây thấp. Vì thế, người cầm lái con tàu buộc phải lái thật nhanh bởi những đoàn tàu Liên Xô hiện lên rõ mồn một ở nơi đây.


Tin liên quan

Đặc nhiệm Israel thực hiện chiến dịch giải cứu con tin kinh điển


Lái tàu Vasily Eliseev nhớ lại: “Chúng tôi vận hành theo cách sau: Tăng tốc khi băng qua cánh rừng và đóng bộ điều chỉnh khi đến khu đất trống…"Lúc ấy, than trong lò được đốt đến mức không tỏa khói. Đầu máy xe lửa trong trạng thái không khói và hơi nước đi thêm được một kilomet, tới chỗ có dốc và tàu sẽ trượt đi vài kilomet nữa nhờ quán tính. Sau đó, chúng tôi buộc phải mở van hơi nước. Khi thấy thế, bọn phát xít lập tức nổ súng. Một lần nữa, đoàn tàu lại tăng tốc, rồi chúng tôi lại đóng bộ điều chỉnh và để tàu chạy theo quán tính. Bọn Quốc xã mất phương hướng nên ngừng bắn cho đến khi thấy lại được mục tiêu. Và người lái tàu không ngừng lặp lại thao tác này, đùa giỡn với tử thần”. 

Đóng góp vô giá 

“Đường chiến thắng” mang lại giá trị cực lớn cho Leningrad. Nó đã cứu sống cả một thành phố. 4.729 chuyến tàu đã chạy dọc qua tuyến đường sắt có một không hai này kể từ tháng 2/1943. 75% tổng lượng hàng hóa được được chuyển qua tuyến đường này để đến thành phố. Còn 25% thì được  vận chuyển thông qua hồ Ladoga. Vào tháng 3/1944, “Đường chiến thắng” dừng hoạt động. Các vùng lãnh thổ giải phóng khôi phục các dịch vụ đường sắt. 

 

Chủ đề liên quan