Tại Hoàng thành Thăng Long, nơi đây sở hữu chiếc bát sứ có thể soi thấy rồng. Điều này khiến du khách ngỡ ngàng, trầm trồ về chiếc bát sứ thấu quang này.

 


Cặp bát sứ có từ thời Lê Sơ này đã được công nhận là bảo vật quốc gia. Cặp cổ vật này được trưng bày tại kho tàng đồ sộ của Di sản Văn hóa thế giới Hoàng thành Thăng Long. Đây cũng là sức hút khiến nhiều du khách tìm đến với mong muốn được chiêm ngưỡng sản phẩm độc bản này. Nó không có phiên bản nào khác mà  chỉ xuất hiện duy nhất tại Hoàng thành Thăng Long.


Tin liên quan

Đời sống người Việt cổ được kể lại nhờ thanh kiếm 2000 năm tuổi


Chất lượng của sản phẩm cũng như vẻ đẹp của nó khiến cựu Tổng thống Pháp Jacques Chirac và cựu Thủ tưởng Nhật Bản Junichiro Koizumi phải bày tỏ sự thán phục trước sự tinh mỹ của hoa văn hình rồng.

 Liệu có ai sẽ đặt ra câu hỏi loại bát sứ ngự này làm từ gì mà lại tạo ra phản ứng tích cực của mọi người dến vậy?

 

SOI DƯỚI ÁNH SÁNG THẤY CẶP RỒNG


Cặp cổ vật được làm hoàn toàn thủ công. Hiện tại chúng đang là sản phẩm đặc biệt duy nhất, không có bản sao thứ hai. 




Mã số đăng ký theo quản lý hiện hành của Trung tâm Bảo tôn di sản Thăng Long - Hà Nội: 1.2002.1.2714. Ký hiệu khảo cổ là BDD02.A9.L15. Chiếc bát thứ nhất được gọi tắt là bát A9-2714. Bát được nằm trong lớp trầm tích chứa nhiều cổ vật sànhvà các hiện vật có niên đại thời Lê sơ thế kr 15-16. Hiện tại chúng được trưng bày tại hai khu khảo cổ A và B trong Hoàng thành.

 


Chiếc bát thứ hai A22-3071 có mã số đăng kí theo quản lý hiện hành của Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội: 1.2017.1.3071. Ký hiệu khảo cổ là BDD02.A22.L9. Bát A22-3071 được tìm thấy ở độ sâu sâu hơn so với bát A9-2814 nhưng trong cùng địa tầng. 

 

Cảm quan bên ngoài có thể hai chiếc bát có sự khác nhau về kích thước nhưng thực chất hoa văn bên trong là giống nhau hoàn toàn. Về chất liệu, bát có vỏ mỏng như vỏ trứng. Vì thế, chúng có độ trong rất cao, điều này thể hiện rất rõ khi soi ánh sáng vào bát hoa văn hình rồng sẽ hiện lên ngay lập tức. Có thể nói, tay nghề, kĩ thuật của thời Lê sơ vô cùng giỏi và có trình độ cao.

 

Miệng bát có đường chỉ nổi cách khoảng 1,8-2cm. Đồ án hoa văn chính nằm ở phía dưới đường chỉ nổi và thể hiện rằng đôi rồng đang bay lượn trong mây quanh bát. Đầu rồng ngẩng cao, miệng nhả ngọc, thân uốn lượn nhiều khúc, đuôi duỗi thẳng về phía sau như cái bánh lái, vây dương cao, các chân như thể đang quẫy đạp trong mây. Thân con rồng có 4 khúc. Khúc đầu tiên có hình túi vải, khúc thứ ai tuqja hình yên ngựa, 2 khúc còn lại tạo độ uốn dần dần về cuối đuôi. Con rồng được khắc trên bát có 4 chân, mỗi chân đều thể hiện ở tư thế vận động. Điểm đáng chú ý là con rồng này có bờm và trán nổi u, chân nó có tạn 5 móng như tính quyền lực của thiên tử vậy.

Giữa lòng bát còn in nổi một chữ (dịch: Quan). Nó được in như kiểu chữ chân. Đây là sản phẩm của lò chuyên sản xuất cho triều đình. Theo các chuyên gia, lò gốm Quan này có lịch sử dài hơn 500 năm và có từ thời Lý, Trần đến Lê sơ.

 

KỸ THUẬT CHẾ TÁC ĐẶC BIỆT



Có 5 tiêu chí để tạo nên một sản phẩm mà các nghệ nhân phải tuân theo: Xương được làm từ cao lanh và có phủ men; nhiệt độ cung phải từ 1.200 độ C trở lên; thủy tinh hóa toàn bộ độ dày; gõ phát ra tiếng kêu như chuông; ánh sáng có thể xuyên qua 1/2 độ dày của xương gốm. Quy trình tạo nên sản phẩm cũng vô cùng khắt khe để sản phẩm không xảy ra lỗi, biến dạng, hư hỏng nếu như bị tiếp xúc với nhiệt độ cao. Nguyên liệu cũng phải làm từ loại cao lanh có độ tinh khiết cao kết hợp với nhiệt độ nung cao. Điều đó sẽ tạo nên độ dày nhưng vẫn đảm bảo được độ thấu quang. Đó là lí do để sản phẩm xuất hiện từ thời Lý đến thời Lê sơ luôn độc đáo.

Trình độ in ấn hoa văn ở thời Lê sơ đã có một bước chuyển mình đáng kể. Khi kĩ thuật này được làm thủ công trên bàn xoay. Muốn tạo nên các hoa văn nhỏ thì phải làm ngay khi cốt còn độ ẩm. Các tinh hoa nhân tài của làng gốm bấy giờ đều tụ hợp lại để tạo ra chữ “Quan” trong lòng bát.

Bề mặt của hai chiếc bát được các chuyên gia phân tích kĩ về các nguyên tố: Vàng chiếm tỉ lệ 2,1 đến 4,7%; Paladi chiếm 8 đến 11,5%; Zirconi là 4,5 đến 9,3%.

 

HIỆN VẬT ĐỘC BẢN




Các phiên bản của 2 chiếc bát trên có số lượng vô cùng hạn chế. Nó chỉ mới xuất hiện tại di tích Lam Kinh và Hoàng thành Thăng Long. Điều này cho thấy 2 chiếc bát sứ tren là hiện vật độc bản và còn đẩy đủ dáng nhất trong bộ sưu tập bát sứ trắng cao cấp trang trí rồng và đồ ngự dụng thời Lê sơ dã tìm thấy. Từ đó cho ta những hiểu biết sâu hơn về các vật dụng dành cho vua chúa Đại Việt sử dugj trong Hoàng cung Thăng Long xưa.

 

 

 

 

Chủ đề liên quan