Chỉ với thanh kiếm được phát hiện trên núi mà có thể khắc họa được đời sống của người Việt cổ một cách chân thật.



Được biết núi Nưa là nơi năm xưa Bà Triệu lãnh đạo nghĩa quân đánh phá các thành ấp của bọn quan lại nhà Ngô. Bằng một cách tình cờ thì thanh kiếm cũng được tìm thấy ở nơi đây.


Tin liên quan

50.000 năm ở ẩn bỗng chốc sao chổi tỏa vầng hào quang màu xanh lá 



Giới chuyên gia bất ngờ phát hiện ra thanh kiếm vào năm 1961 tại chân núi Nưa, xã Tân Ninh, huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Điểm đáng chú ý là thanh kiếm ngắn này sau khi được đưa vào nghiên cứu thì được nhận định là có tuổi đời lên tới 2000 năm tuổi. Đây cũng được coi là thanh kiếm cổ nhất Việt Nam. Chính vì lẽ đó mà kiếm ngắn núi Nưa là vật có giá trị cao. Nó không chỉ đặc biệt ở tuổi đời mà còn nằm ở nơi tìm ra cổ vật ấy. Nhiều câu hỏi được đặt ra liệu rằng ở cùng một địa điểm thì thanh kiếm này có sự liên quan đến cuộc kháng chiến của Bà Triệu hay không?

Thực tế thì độ bí ẩn của thanh kiếm càng cao thì nó lại càng là đề tài nóng khiến du khách cùng các nhà nghiên cứu đặt nhiều sự quan tâm và tỏ ra thích thú, tò mò.

 

TIẾT LỘ ĐỜI SỐNG NGƯỜI VIỆT CỔ



Các chi tiết trên thanh kiếm được làm vô cùng tỉ mỉ, đặc biết nó còn được thiết kế tỉ mỉ bằng tay. Nhìn sơ qua có thể thấy phần lưỡi kiếm như khắc họa hình tượng  lá tre đặc trưng phong cách sông Mã. Phần chuôi được thể hiện tinh xảo đầy ấn tượng với  hình tượng một người phụ nữ. Đây cũng là chi tiết có giá trị giúp các nhà nghiên cứu có cái nhìn mới và sâu hơn về cả trang phục cũng như đời sống của người Việt thời Văn hóa Đông Sơn.



 

Những chi tiết của kiếm ngắn núi Nưa được miêu tả rất rõ nét: “Kiếm gồm 2 phần: phần lưỡi và phần cán. Lưỡi hình lá tre, mỏng, có hai rìa sắc, nhọn, chắn tay hình sừng trâu. Cán Kiếm ngắn Núi Nưa là khối tượng tròn thể hiện người phụ nữ được đúc liền với lưỡi kiếm, người phụ nữ đứng nhìn thẳng, hai tay khuỳnh chống nạnh đầy uy quyền, đầu vấn khăn hình chóp giống hình búp hoa sen. Mặt trái xoan, cằm hơi nhô ra, cặp mắt được thể hiện bằng hai vòng tròn đồng tâm, xung quanh có những chấm nhỏ, thể hiện cặp lông mày dài, cong, sống mũi thẳng, miệng thon nhỏ, tai dài đeo đôi vòng to chấm vai, ngực và tay đeo vòng trang sức. Bụng eo được thắt một dải rộng như cạp váy, lưng thắt dải bao dài phủ cả đằng trước và sau trên chiếc váy dài trùm hết chân. Thân mặc áo chẽn dài tay, tay áo và thân bó lấy thân làm nổi rõ những đường cong cơ thể. Áo cánh xẻ ngực không cài khuy để lộ vạt yếm kín cổ bên trong.”

 


Quan sát kĩ hơn chút thì hình ảnh người phụ nữ gắn trên đuôi kiếm được thiết kế theo dạng hình học, theo nó là các vạch ngắn song song và các đường tròn. Người phụ nữ trên kiếm ấy khoác lên mình kiểu áo váy kín toàn thân, hoa văn trang trí. Bộ trang phục này hiện nay vẫn còn tồn tại ở dân tộc Mường. 

 

Người  phụ nữ trên chuôi kiếm với thân hình khá cân đối,  dáng đứng thẳng, tay khuỳnh chống hông, tai to. Tóc được búi cao và có ánh mắt thể hiện sự quyền lực. Nhìn từ đây, chắc hẳn mọi người sẽ nhận thấy một có quyền lực trong tay và ở địa vị cao trong xã hội. Đặt lên bàn cân cùng với hình tượng phụ nữ trên các chuôi kiếm hay dao găm cùng thời thì chắc chắn hình tượng người phụ nữ trên Kiếm ngắn núi Nưa được cho là nhỉnh hơn hẳn về nhiều mặt.

 

Thật bất ngờ khi hình ảnh người phụ nữ xuất hiện trên dao găm cũng được phát hiện ở Thanh Hóa và các khu vực xung quanh. Chúng cũng có niên đại ở khoảng đầu thế kỷ 3. Điều này cho thấy khả năng rất cao chế độ mẫu hệ đã từng xuất hiện và có sức ảnh hưởng ra sao.

 

"Đây là kiếm ngắn có hình thức hết sức độc đáo và là một tác phẩm nghệ thuật có giá trị thẩm mỹ tiêu biểu cho phong cách chế tác đồ đồng lưu vực sông Mã thuộc thời đại văn hóa Đông Sơn. Chính trang phục của người phụ nữ trên chuôi kiếm đã cho chúng ta sự nhận biết những nét riêng biệt của vùng lưu vực sông Mã trong nền văn hóa Đông Sơn". Đây cũng là nhận định của Tiến sĩ sử học Lê Ngọc Tạo, Trưởng ban Nghiên cứu lịch sử Thanh Hóa.

 

Một tác phẩm nghệ thuật đẹp cũng được đưa vào phòng trưng bày Văn hoá Đông Sơn tại Bảo tàng Thanh Hoá của nhà điêu khắc - hoạ sĩ Lê Quỳ, khi ông đã tạc tượng Bà Triệu đứng trên đầu voi sau khi căn  cứ vào hình dáng và niên đại hiện vật.

 

BẢO VẬT QUỐC GIA

 


Kiếm ngắn núi Nưa có giá trị rất lớn về lịch sử và văn hóa, hội tụ đủ những phẩm cách xứng đáng với một bảo vật quốc gia. Nó cũng vinh dự khi trở thành vật  phẩm có giá trị văn hóa - lịch sử đặc trưng cho thời đại Văn hoá Đông Sơn.  Vì vậy, nó được trưng bày tại Bảo tàng Thanh Hoá và các cuộc trưng bày lưu động phục vụ nhiệm vụ chính trị, như trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam năm 1997, chào mừng Hội nghị thượng đỉnh nguyên thủ các Quốc gia nói tiếng Pháp tại Hà Nội; trưng bày Kỷ niệm 80 năm phát hiện và nghiên cứu Văn hoá Đông Sơn năm 2004 tại Hà Nội; trưng bày kỷ niệm 50 năm kết nghĩa Thanh Hóa - Quảng Nam năm 2010 tại Quảng Nam. Năm 2013, Kiếm ngắn núi Nưa chính thức được công nhận là bảo vật quốc gia

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Chủ đề liên quan