Harpoon được biết đến là loại tên lửa chống hạm thành công nhất trên thế giới, do kỹ sư McDonnell Douglas chế tạo cho Hải quân Mỹ vào những năm 1970. Được triển khai lần đầu tiên vào năm 1977, với vai trò là hệ thống tên lửa chống hạm  trong mọi điều kiện thời tiết, Harpoon sử dụng quỹ đạo bay lướt trên mặt biển ở tầm thấp, với sự dẫn đường của radar chủ động. Loại tên lửa này được phát triển để trang bị cho nhiều nền tảng khác nhau. Đầu tiên là tên lửa không sử dụng nhiên liệu rắn AGM-84 Harpoon dành cho máy bay cánh cố định. Tiếp theo là tên lửa sử dụng nhiên liệu rắn RGM-84 Harpoon dành cho tàu chiến mặt nước, đôi khi người ta cũng biên chế chúng cho các khẩu đội phòng thủ ven biển. Và UGM-84 Harpoon cũng sử dụng nhiên liệu rắn nhưng được “đóng gói” trong một thùng chứa, để có thể phóng chìm, thông qua ống phóng ngư lôi, đây là phiên bản dành cho tàu ngầm.



Tại sao lại có sự khác nhau như vậy? Cái thì được trang bị bộ phận đẩy phụ bằng nhiên liệu rắn, cái thì không? Đó là vì khi phóng tên lửa từ trên không thì động cơ đã được kích hoạt ngay sau khi tách khỏi máy bay rồi. Về cơ bản thì Harpoon có khối lượng lên đến 691kg bao gồm cả bộ tăng áp, đường kính 34cm. Nó có chiều dài 3,8m đối với phiên bản phóng từ trên không và 4,6m đối với tên lửa phóng từ mặt nước và tàu ngầm. Ngoài ra, loại tên lửa này còn được trang bị động cơ tuốc bin phản lực Teledyne CAE J402 đạt tầm phóng 124km và tốc độ hành trình lên đến 864 km/h. 


Tin liên quan

UAV sẽ mở ra kỷ nguyên mới cho chiến tranh hiện đại


Với đầu đạn nổ nặng 227kg, hỏa lực của “sát thủ” Harpoon có thể nhắm đến nhiều mục tiêu trên đất liền, trong đó có các vị trí phòng thủ ven biển, cơ sở tên lửa đất đối không, máy bay đang đậu trên mặt đất và thậm chí cả các cơ sở hạ tầng quan trọng. 

Còn trong các nhiệm vụ chống hạm thông thường, bao gồm cả nhiệm vụ ngoài khơi hoặc gần đất liền, thì hệ thống định vị toàn cầu GPS hoặc hệ thống định vị quán tính, sẽ có vai trò dẫn đường cho Harpoon trong thời gian bay đến mục tiêu. Các giải pháp điều hướng chính xác, đã cho phép người sử dụng phân biệt giữa tàu mục tiêu với các hòn đảo và các tàu không phải là mục tiêu.



Một trong những trận đánh ác liệt làm nên tên tuổi của dòng tên lửa đặc biệt này là Chiến dịch Morvarid (tiếng Ba Tư nghĩa là “Ngọc trai”). Đây là một trong những trận chiến không - hải quân khốc liệt nhất sau Thế chiến II, diễn ra vào ngày 28/11/1980, khi Iran tiêu diệt 80% sức mạnh Hải quân Iraq ,chỉ trong một ngày với sự góp mặt của tên lửa Harpoon. Chiến dịch “Ngọc trai” bắt đầu với cuộc tấn công nghi binh của các máy bay phản lực F-5 và F-4 của Iran, vào căn cứ không quân Basra, trong khi đội tàu tên lửa Joshan và Paykan, tiếp tục bắn phá hai giàn khoan dầu của Iraq. Cho đến khi hai tàu Osa II nặng 235 tấn của Iraq, phóng tên lửa P-15 Termit ở tầm xa thì các tàu Iran mới né, rồi lập tức điều động đội tàu nhỏ trang bị tên lửa Harpoon, vô cùng tin cậy để lao vào tham chiến.


Rạng sáng ngày 29/11, loạt máy bay trực thăng AH-1J Cobra, Bell 214 và CH-47C Chinook của Iran tấn công xuống khu vực giàn khoan bằng các tên lửa. Một máy bay tác chiến điện tử EC-130 bay trên đầu, gây nhiễu bất kỳ tín hiệu báo động nào. Trong khi các phi công trực thăng chiến đấu Sea Cobra, trang bị kính nhìn đêm đang bắn phá sàn giàn khoan với pháo 20mm, thì lính biệt kích Iran đổ bộ xuống từ trực thăng Chinook, tấn công giàn khoan bằng hỏa lực súng trường tấn công, giết chết hoặc bắt giữ toàn bộ lực lượng Iraq và chỉ chịu thương vong 12 người. Lực lượng biệt kích gài thuốc nổ khắp giàn khoan, sử dụng tên lửa vác vai tấn công hai máy bay phản lực, rồi tẩu thoát bằng 6 thủy phi cơ tấn công đổ bộ, trong lúc các giàn khoan Iraq nổ tan tành.



Lúc này, các tàu tên lửa Osa của Hải quân Iraq và tàu phóng lôi P-6 dài 25m lao đến hiện trường. Ba tàu của Iran, dù gần hết đạn nhưng chúng đã cố gắng hết sức sử dụng các giàn khoan dầu vừa bị phá để che chắn trước hàng loạt tên lửa của Iraq. Sau đó, mọi thứ trở nên rối ren khi các phi đội máy bay ném bom chiến đấu hai động cơ MiG-23BN và máy bay đánh chặn MiG-23MF của Iraq, lao vào trận chiến cùng với trực thăng hải quân Super Frelon do Pháp chế tạo được trang bị tên lửa Exocet. Tàu Paykan tránh được một số quả tên lửa trước khi hứng đòn nặng khi một quả SS-N-2 Styx nặng 2.500kg nổ ngay bên cạnh. Dù vậy, khẩu pháo trên boong tàu vẫn hạ được một chiếc Su-22 bay qua trên đầu. Paykan bắn đến quả tên lửa Harpoon cuối cùng và đánh chìm một tàu chiến Iraq khác, rồi mới chìm vì trúng tên lửa từ trực thăng của đối phương. Cuối cùng, trận chiến này kết thúc với thắng lợi nghiêng về phía Iran. 


Tin liên quan

Khẩu pháo tự hành khiến cả Nga - Mỹ cùng phải thèm khát


Hay là trong Chiến dịch Praying Mantis tháng 4/1988, tên lửa Harpoon đã được Mỹ sử dụng để  đánh chìm tàu khu trục nhỏ Sahand của Iran. Còn về phía Iran, họ cũng đáp trả Washington bằng 1 quả tên lửa cùng loại, hạ nốc ao tuần dương hạm tên lửa Wainwright của Hải quân Hoa Kỳ. Và không dậm chân tại chỗ, tên lửa diệt hạm Harpoon trong gần nửa thế kỷ qua đã liên tục cải tiến để tăng tầm bắn. Đặc biệt là phiên bản AGM-84H SLAM-ER. Đây là một cải tiến sâu từ tên lửa chống hạm AGM-84 Harpoon để cạnh tranh với JASSM của Lockheed Martin, MBDA Storm Shadow và EADS Taurus KEPD 350 của châu Âu. Tên lửa đa năng SLAM-ER có một thiết kế có phần siêu dị với đầu tên lửa, với các mặt vát  cùng hệ thống cánh bay ổn định, chúng khác xa với các phiên bản AGM-84 truyền thống. Được trang bị 1 động cơ phản lực cực khỏe nên dù nặng đến 635kg thì nó vẫn có thể “cõng” đầu đạn nặng 226kg đi xa 280km với tốc độ cận âm. 


Điều thú vị là loại tên lửa này có thể tiếp nhận dữ liệu về vị trí mục tiêu, kể cả khi đã  phóng thông qua hệ thống IFFT và kết nối video. Chỉ khi đến gần khu vực mục tiêu đã được đánh dấu, thì SLAM-ER mới kích hoạt cảm biến ảnh nhiệt, và sử dụng thuật toán so sánh hình ảnh được cung  cấp trước khi phóng, với thực địa để xác định vị trí hợp lý chờ lệnh công kích. Chính lúc này, phi công có quyền thay đổi lệnh công kích nếu cảm thấy mục tiêu có phần "không ổn", từ đó tránh đi các vụ tấn công nhầm vào đồng minh, hoặc mục tiêu có sự xuất hiện của dân thường. Ngoài ra, thông tin mục tiêu cũng có thể gửi lại từ SLAM-ER để chia sẻ cho các máy bay hoặc UAV khác giúp tăng khả năng gây thiệt hại cho lực lượng đối phương. 


Nhờ được trang bị bộ tìm kiếm hình ảnh nhiệt, hệ thống dẫn đường quán tính hiệu chỉnh theo dữ liệu NAVSTAR, nên đã làm gia tăng khả năng tấn công chính xác của loại tên lửa này. Đồng thời kết hợp với hệ thống xác định mục tiêu tự động ATA cho giai đoạn cuối chuyến bay, mà nhờ thế mà tên lửa SLAM-ER có độ chính xác cực cao.

Loại tên lửa này có thể được phóng và điều khiển bởi nhiều loại máy bay bao gồm F/A-18 Hornet, F/A-18 Super Hornet và P-3C Orion, cũng như F-15E Strike Eagle của Không quân Mỹ. Nó có thể tấn công các mục tiêu di chuyển trong mọi thời tiết, cả ngày lẫn đêm và loại đầu đạn mà nó sử dụng là WDU-40/B, đây cũng chính là đầu đạn dùng cho tên lửa hành trình Tomahawk Block 3 phát triển tại Trung tâm Vũ khí Hải quân Mỹ. Đầu đạn WDU-40/B sử dụng đầu xuyên titan, giúp tăng khả năng xuyên và sau đó mới kích nổ, giúp tăng hiệu quả công phá và gây cháy. Trong kho của Hải quân Mỹ có khoảng 700 tên lửa AGM-84H SLAM-ER. Bên cạnh Mỹ thì còn có các quốc gia đồng minh khác trang bị loại tên lửa này như: Saudi Arabia, Hàn Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất và Australia.



Tuy nhiên, những tin tức về tên lửa Harpoon đang ngày càng trở nên nóng hổi, khi cuối tháng 10/2020, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã phê duyệt hai đợt bán hàng lớn khác cho Đài Loan: 436 triệu đô la đối với hệ thống tên lửa cơ động cao (HIMARS) và 1 tỷ đô la đối với vũ khí phản ứng mở rộng tên lửa đất đối  không AGM-84H SLAM-ER và các thiết bị liên quan. Kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nhậm chức vào năm 2017 thì Hoa Kỳ đã trang bị cho Đài Loan hơn 15 tỷ USD vũ khí,  bao gồm các máy bay đánh chặn tiên tiến F-16V Viper, chứ không riêng gì phi vụ tỷ đô này. Theo Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết thì Đài Loan sẽ có các hệ thống vũ khí tin cậy, hiệu quả để răn đe và đối phó với chiến dịch tấn công đổ bộ từ Trung Quốc, cũng như khả năng Trung Quốc phong tỏa vùng ven biển. Thậm chí, quan chức Đài Loan Chang Che-ping còn hồ hởi nói rằng thỏa thuận mới nhất giúp hòn đảo đạt mục tiêu phá hủy một nửa lực lượng tấn công đổ bộ của Trung Quốc, tầm nhìn đến năm 2025. 


Tin liên quan

3 vũ khí chống tank nổi bật nhất trong lịch sử thế giới


Đồng thời giúp Đài Loan hoàn thành mạng lưới phòng thủ bằng tên lửa Harpoon, bao gồm khả năng phóng tên lửa từ tàu chiến, tàu ngầm, máy bay và từ đất liền. Trong tương lai thì các hệ thống phóng tên lửa mà Đài Loan mua của Mỹ cũng có thể sẽ được dùng để phóng tên lửa Hsiung Feng-II – một loại tên lửa chống hạm do Đài Loan tự sản xuất. Chính phủ Trung Quốc đương nhiên là phản đối  mạnh mẽ việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan bởi Bắc Kinh luôn coi Đài Loan là một tỉnh ngoan cố trong cuộc nổi dậy và là một phần lãnh thổ có chủ quyền của họ. Do đó coi viện trợ của Mỹ cho chính phủ Đài Loan là can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc. 


Cả Đài Bắc và Bắc Kinh đều tuyên bố là đại diện hợp pháp duy nhất của người dân Trung Quốc, nhưng vì Mỹ đã chính thức công nhận Bắc Kinh với tư cách đó từ năm 1978 chứ không  phải Đài Bắc nên viện trợ của họ cho Đài Loan được coi là vi phạm thỏa thuận đó. Để đáp trả, năm ngày sau tuyên bố của Hoa Kỳ, tức ngày 26/10, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã tuyên bố sẽ ban hành lệnh trừng phạt kinh tế đối với các nhà thầu quốc phòng Mỹ như Lockheed Martin, Raytheon và Boeing, những công ty sản xuất tên lửa Harpoon và các tên lửa liên quan vì đã bán vũ khí cho Đài Loan. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Vương Văn Bân khi ấy nói rằng “Mỹ nên ngừng bán vũ khí và chấm dứt quan hệ quân sự với Đài Loan để tránh làm tổn hại thêm quan hệ Mỹ-Trung”.



Thậm chí, Đàm Khắc Phi - người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc còn đe dọa: “Chính quyền Đảng Dân Tiến Đài Loan thông đồng, cấu kết phục vụ cho các thế lực bên ngoài, phản bội lợi ích quốc gia, thậm chí ảo tưởng 'dùng vũ lực để đòi  độc lập' sẽ chỉ đưa đồng bào Đài Loan vào vực thẳm của thảm họa. Chúng tôi cảnh cáo mọi ý đồ và hành động nhằm chia rẽ đất nước, ngả vào lòng nước ngoài đều vô ích và chắc chắn sẽ thất bại. Quân  đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để kiên quyết đánh bại  mọi âm mưu ly khai Đài Loan độc lập và kiên quyết bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ”. 


Những lời nói này là một lời cảnh cáo đanh thép đến từ Bắc Kinh. Nhưng dù thế nào đi nữa, Đài Loan trước sức ép ngoại giao và quân sự ngày càng gia tăng từ Trung Quốc đại  lục thì họ cũng phải tìm mọi cách để thoát khỏi sợi dây xích này mà thôi. Như vậy, sức mạnh của dòng tên lửa chống hạm Harpoon của Hoa Kỳ không chỉ làm thế giới phải khiếp sợ mà còn làm cho đất nước có nền kinh tế lớn nhất nhì  thế giới là Trung Quốc cũng phải toát mồ hôi hột và tìm mọi cách để không phải đối  đầu trực tiếp với loại tên lửa này dù là trong bất kỳ cuộc chiến nào. 

 

Chủ đề liên quan