Cuối cùng thì thời kì máu lửa của xe tăng đã tới trong Chiến tranh thế giới thứ hai (năm 1939-1945). Trận chiến Kursk năm 1943 là một điển hình lớn. Ở mặt trận phía đông thì đây trở thành chiến dịch tấn công quy mô lớn cuối cùng của phát xít Đức.

Chiến dịch mang mật danh Zitadelle

Đây là một trận giao chiến xe tăng lớn nhất lịch sử từ ngày 5-7 đến 13-7-1943 được ghi trong từ điển bách khoa Britannica (Anh). Trận chiến có sự góp mặt của 6.000 xe tăng, 2 triệu binh sĩ, 4.000 máy bay của Liên Xô và phát xít Đức tham chiến. 



Các sư đoàn xe tăng Đức quốc xã từng bất khả chiến bại trên chiến trường nhưng rồi cũng bị tổn thất nặng nề. Đứng trước bối cảnh chiến tranh hao tốn nhiều chi phí khiến việc chiến thắng trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Vì vậy, mùa  xuân năm 1943,  phát xít Đức buộc phải “một ăn cả ngã về không” bằng một kế hoạch tấn công mới. Bởi nguồn lực của Đức đang dồn 80% tập trung ở phía đông nên Đức nhắm mũi dùi vào Liên Xô. 

Thất bại trong trận chiến Stalingrad năm 1942-1943 khiến Đức ghi thù hận nên quốc gia này muốn phục thù để trấn an các đồng minh (Ý, Hungary, Romania). Vì sau 2 năm chiến tranh, Liên Xô sẽ có thể bị suy yếu hơn, Đức tin rằng khi đó sẽ dễ hạ gục được Liên Xô và sau đó trở thành nguồn dự trữ chiến lược để Đức bảo vệ "pháo đài châu Âu" (Festung Europa).

Đức tự tin, lạc quan với nền kinh tế chiến tranh đủ sức tạo sức mạnh để các sư đoàn thiết giáp Đức tăng cường sức mạnh. Tướng tổng thanh tra thiết giáp Heinz Guderian gây sức ép lớn nên các sư đoàn thiết giáp Đức đã được tổ chức lại. Lấy các trận đụng độ trước đây với xe tăng Liên Xô để rút kinh nghiệm và đặt hy vọng lớn vào các đời xe tăng mới.

Mặt trận phía đông vào năm 1943 được mở ra, Kursk được phát xít Đức chọn làm mục tiêu tấn công. Kế hoạch của chiến dịch sẽ tiến hành theo chiến thuật tấn công gọng kìm cổ điển. 

Thống chế Erich von Manstein phụ trách gọng kìm phía Nam và tướng Walter Model chỉ huy gọng kìm phía bắc. Tướng Konstantin Rokossovsky chỉ huy mặt trận trung tâm với tổng cộng 700.000 quân và 1.800 xe tăng đối đầu với quân Đức ở hướng bắc. Còn ở phía Nam, vị tướng trẻ Nikolay Vatutin chỉ huy 625.000 quân và 1.700 xe tăng.



Một hệ thống phòng ngự đáng gờm được Liên Xô bố trí bởi đất nước này đã đoán đúng ý đồ của Đức. Liên Xo chuẩn bị  80.000 quả mìn, 2.800 khẩu pháo và 537 dàn phóng tên lửa.

Ở Kursk, xây dựng tám tuyến phòng thủ có chiều sâu 300km từ tháng 3-1943. Chiến thuật Maskirovka (tung tin giả đánh lừa) đã che giấu thông tin về các hệ thống chiến hào, bãi mìn, cứ điểm kiên cố của Liên Xô. Từ đây, tình báo Đức không hể nắm được thông tinkhả năng phòng thủ của Liên Xô ở mức độ nào.

Hai tuần thay đổi cục diện Thế chiến

Chiến dịch Zitadelle sau 4 tháng chuẩn bị được dự kiến bắt đầu vào ngày 4-7-1943. Ngày hôm ấy, 4 giờ chiều, bầu trời rực sáng bởi các máy bay Stuka của phát xít Đức ném bom liên tục. Tập đoàn quân thiết giáp số 4 của Đức tràn vào gọng kìm phía nam.

Tướng Nikolay Vatutin ngăn chặn bằng hệ thống phòng thủ trên không, hỏa lực pháo binh và các bãi mìn chết người. Tối 6-7, không quân Đức hoạt động không hết công suất vì thiếu nhiên liệu nên quân Đức chỉ tiến được vài kilômet. Vì trục trặc máy móc nên 200 xe tăng Panther mũi nhọn tiến công chết gí. 



Kết cục còn thê thảm hơn ở gọng  kìm phía bắc của tướng Model. Dù Model đã thận trọng điều động bộ binh đánh trước, rồi mới triển khai xe tăng. Đến khuya ngày 4-7, Liên Xô đã nắm được tin từ các binh sĩ đào ngũ nên đã phái đội pháo binh bắn quấy rồi. Đội hình quân Đức lúc này bắt đầu rối loạn, tình cảnh hỗn loạn vô cùng. Đức cũng khó tiến quân khi có nhiều bãi mìn.

Vào ngày 12/7, Prokhorovka diễn ra một trận đấu tăng lớn trên mặt trận dài 8km ở hai bên tuyến đường sắt. Quân đoàn II SS-Panzer của Đức bị 1.200 xe tăng và pháo Liên Xô tấn công. Bởi địa hình của Kursk rất thuận lợi cho cuộc chiến đấu tăng khi nằm giữa các thung lũng có độ cao thấp và là đồng bằng rộng lớn với nhiều sông ngòi bao quanh. 



Xe tăng SS bị thiệt hại nặng nề khiến hồng quân bị tổn thất nặng dù vậy vẫn thắng thế. Nhưng thiệt hại của xe tăng SS khiến mục tiêu nút giao thông đường sắt Prokhorovka không thể hoàn thành theo kế hoạch.

Xe tăng Panther D (Panzer V) là vũ khí tấn công chủ yếu của Đức. Để đưa vào tham chiến lần này là khá vội vàng dù nhiều mặt tốt nhưng lại tồn tại quá nhiều sai sót kỹ thuật, có xe còn chưa hoàn thiện, không ít xe tăng bị hỏng do lỗi cơ khí, thậm chí còn không đủ mạnh để xuyên thủng hệ thống phòng thủ nhiều lớp của Liên Xô.


Tin liên quan

Hành trình đến từ tháp công thành đến xe bọc thép đầu tiên (Phần 1) 


Về phía Liên Xô, nước này sở hữu một trong các loại xe tăng tốt nhất được sản xuất trong chiến tranh chính là xe tăng T34. Pháo 76mm với tầm xa bắn đạt độ tin cậy cao được trang bị trên xe tăng. Biết người biết ta nên Liên Xô tập trung sản xuất số lượng lớn xe tăng chứ không sa đà vào công nghệ và xe tăng trang bị hỏa lực cao. Liên Xô sở hữu dòng xe tăng có các ưu điểm nhanh hơn và nhẹ hơn so với xe tăng Đức nên thuận tiện khi chiến đấu hơn.

 

Chủ đề liên quan