Vụ án Lệ Chi Viên là một bản án oan đối với đại công thần Nguyễn Trãi năm 1442. Trong suốt hang nghìn năm lịch sử chúng ta không khỏi chua sót khi nhắc tới đại công thần Nguyễn Trãi với những công lao mà ông đã cống hiến nhưng lại bị chu di tam tộc chỉ vì mắc oan.Đến nay đây vẫn còn là một bí ẩn lớn đối với lịch sử nước nhà.


Vào khoảng 580 năm trước vào năm Nhâm Tuất 1442, vua Lê Thái tông độ ngột qua đời ở Lệ Chi Viên nay là huyện Gia Bình tỉnh Bắc Ninh mà không rõ nguyên nhân. Sử sách ghi rằng vào thời ấy Nguyễn Trãi là Người có công lớn trong cuộc chiến chống lại quân Minh, nhờ có ông hoạch định những kế sách cùng nghĩa quân Lam sơn dành chiến thắng hoàn toàn quân Minh vào năm 1427. Một năm sau, Lê lợi tổ chức đại hội và thưởng với những người có công mặc dù lúc đó ông chưa chính thức lên ngôi. Cphụhính lúc đó Nguyễn Trãi được ban cho quan phục hầu với chức danh là Tuyên phụng đại phu, Nhật nội hành khiển Môn hạ hữu gián nghị đại phu, Đồng Trung thư lệnh sự, tứ Kim tử ngư đại, Thượng hộ quốc, Quan phục hầu, tứ tính Lê Trãi. Trong đó có Tứ Kim Ngư đại là một đặc ân từ quan Tam phẩm trở lên đươc ban túi có con cá vàng, Thượng quốc hộ dành cho người có công lao lớn như một quân hàm,quan phục hầu là phẩm tước ra ban cao nhất là  Huyện Thượng hầu được ban cho Lê Vấn, Á thượng hầu ban cho Lê Ngân, Hai vị tướng Lê Vấn và Lê Ngân đều là khai quốc công thần của nhà Lê. Tứ tính Lê trãi được coi như một đặc ân to lớn khi được đặc ân ban Quốc tính đổi theo họ của nhà vua. Sau chiến thắng của Nguyễn trãi thì ít lâu sau hai vị đại thần và là người thân thiết với Nguyễn Trãi là Trần Nguyên Hãn tự trẫm mình và Phạm Văn Xào chết, Nguyễn Trãi đang có một số quyền lực nhất định thì càng ngày càng bị hạn chế. Nguyễn Trãi chỉ được giao cho vuệc San định lễ nhạc,sử sách, hiệu đính Nhã Nhạc, định quy chế mũ áo… những công việc hết đỗi bình thường. Vốn là một vị quan kiên trung cho nên trong triều có rất nhiều người có thành kiến với Nguyễn Trãi. Vào năm thuận thiên thứ 6 năm 1433, khi soạn lạc khoản bài văn bia cho lăng mộ Lê Thái tổ, Nguyễn Trãi chỉ tự đề cho bản thân mình là Vinh lộc đại phu, Nhập nội hành khiển, chi tam quán sự thần Nguyễn Trãi văn soạn. Đây là một sự cực kì khiêm tốn mà Nguyễn Trãi được giao làm. Ngay chính bản thân ông cũng nhận ra được sự đối sử bất công này. Nhưng cho đến năm 1439, Nguyễn Trãi đã được trọng dụng lại và khôi phục quyền chức điều đó được thể hiện trong Biểu tạ ơn ghi là Vinh lộc đại phu, Nhập nội hành khiển, Môn hạ sảnh Tả ty Hữu gián nghị đại phu kiêm Hàn lâm viện Thừa chỉ học sĩ, tri Tam quán sự, đề cử Côn Sơn Tư Phúc tự, á đại trí tự, từ quốc tính Lê Trãi.

Tin liên quan

Thực hư về thần tích của Trương Phi thời Tam quốc

Không  lâu sau  vào ngày 27 tháng 7 âm lịch năm Nhâm Tuất 1442, vua Lê Thái Tông có cuộc  diệt quân ở thành Chí Linh Hải Dương, gần với nơi ở của mình  Nguyễn Trãi đã đón vua ngự ở chùa Côn Sơn. Sau đó ngày 4 tháng 8 âm lịch di chuyển đến Lệ Chi Viên nay thuộc thôn Đại Lai, huyện Gia Bình tỉnh Bắc Ninh. Người thiếp của Nguyễn trãi là Nguyễn Thị Lộ rất được lòng  vua bởi đã ngoài 40 tuổi nhưng vẫn còn xinh đẹp và có tài văn chương.Bà luôn được hầu bên cạnh vua suốt đêm nhưng vào buổi sáng hôm sau vua Lê Thái Tông đã đột ngột qua đời. Bí mật đưa vua về kinh vào nửa đêm này mùng 6 tháng 8 âm lịch mới phát tang. Cùng lúc đó bà Nguyễn Thị Lộ mang tội danh giết vua. Đến ngày 16 tháng 8 thì Nguyễn Trãi bị chu di tam tộc.  Lê Nhân Tông lúc đó mới chỉ 2 tuổi đã lên làm vua. Không ít người cho rằng Nguyễn Trãi bị oan, Vua Lê Nhân Tông cũng đã nói rằng “Nguyễn Trãi là người trung thành giúp đức Thái Tổ dẹp loạn tặc, giúp đức Thái Tông sửa sang thái bình. Văn chương và đức nghiệp của Nguyễn Trãi các danh tướng của bản triều không ai sánh bằng, không may bị người đàn bà gây biến, để người lương thiện mắc tội rất là đáng thương” . Mãi 22 năm sau Nguyễn Trãi mới được vua Lê Thánh Tông giải oan nhưng còn chi tiết vụ việc thì không được nhắc đến.


Các nhà sử học cho rằng để thâu tóm quyền lực hoàng hậu Nguyễn Thị Anh vợ thứ của vua Lê Thánh Tông đã xuống tay sát hại vua. 

Trong tập Con người Nguyễn Trãi của Bùi Văn Nguyên có viết: “ cuối cùng bọn gian thần phía bà phi Nguyễn Thị Anh âm mưu giết hại Lê Thái Tông, Nguyễn Trãi và Nguyễn Thị Lộ, giành ngôi vua cho Bang Cơ ( tức Lê Nhân Tông) khỏi rơi vào tay của Tư Thành ( tức sau đó là Lê Thánh Tông), người được Nguyễn TRãi và Nguyễn Thị Lộ ủng hộ”

 Cũng có người nói Nguyễn Thị Lộ có tư tình với vua và cũng chính bà ta là người ở cạnh lúc vua mất. Chính bà Nguyễn Thị Lộ là người làm liên lụy Nguyễn Trãi.

Đến nay có rất nhiều Truyền thuyết kể lại rằng bà Nguyễn Thị Lộ là con rắn thành tinh để trả thù gia tộc của Nguyễn Trãi. Ông nội của nguyễn Trãi vốn là thầy đồ mở trường dạy học trong làng. Trong một hôm bảo học trò của mình phát quang gò đất là nơi ở của con rắn thành tinh chẳng may đã giết chết ba con rắn con . Sau khi đàn con bị chết, thân thể bị thương tật, việc thành xà tinh của nó cũng bị ngăn trở. Nó thống khổ và oán hận ông đồ. Luôn tìm cơ hội trả thù. Một lần ông đồ đang đọc sách trong ngôi nhà mới dựng, con rắn đã lẻn vào toan cắn chết ông. Nhưng số chưa tận, ông nhìn thấy vội hô hoán người nhà ra đuổi rắn. Con rắn chỉ kịp nhỏ vào trang sách của ông một giọt máu, thấm tới tờ thứ ba và có hình như cây gia phả. Chính đến đời của Nguyễn trãi con rắn thành tinh chính là Nguyễn Thị Lộ. Không ít những câu chuyện truyền miệng như thế nhằm đổ tội cho bà Nguyễn Thị Lộ.

Bí ẩn của vụ án Lệ Chi Viên đã chở thành những chủ đề được chuyển thể thành  nhiều các tác phẩm văn học nghệ thuật như kịch Bí mật Lệ Chi Viên giành giản ba Mai vàng năm 2007, và đã từng được chiếu lên vt1 dưới dạng phim tài liệu về những góc khuất sau vụ án chưa có lời giải thích rõ ràng này.

Chủ đề liên quan