Trong suốt hàng nghìn năm lịch sử của Việt Nam, khi nói đến những vụ án với bản án nặng nề và khủng khiếp nhất, chắc chắn không thể không nhắc đến án oan Lệ Chi Viên, đối với đại danh thần Nguyễn Trãi Triều Lê năm 1442. Những tranh luận bàn cãi xoay quanh vụ án Lệ Chi Viên năm xưa, không còn quá mới cũng không phải quá ít, nhưng nó vẫn luôn gây nên những nỗi ám ảnh khôn nguôi, được coi là vụ án oan chấn động nhất lịch sử phong kiến Việt Nam.

Trong cả sách Lịch sử và Ngữ Văn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, cũng từng đề cập đến một vụ án gây rất nhiều tranh cãi, dù đã hàng trăm năm nhưng những sự thật xoay quanh vụ án này, vẫn là một dấu hỏi lớn với người đươngg thời. Không đâu khác, chính là vụ án oan Lệ Chi Viên trong sử sách có ghi. Khoảng 580 năm trước, vào năm Nhâm Tuất 1442 tại Lệ Chi Viên ở huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh ngày nay. Đã xảy ra vụ án bi thảm tru di tam tộc đại công thần Nguyễn Trãi và người vợ Nguyễn Thị Lộ, với tội danh giết vua Lê Thái Tông. Theo Đại Việt sử ký toàn thư ghi chép lại Nguyễn Trãi là người có công trong cuộc chiến chống lại quân xâm lược nhà Minh, ông là người cùng hoạch định các kế sách cho nghĩa quân Lam Sơn và đã cùng quân Lam Sơn giành được thắng lợi hoàn toàn vào năm 1427.



Đầu năm 1428, dù chưa chính thức lên ngôi vua, Lê Lợi đã tổ chức đại hội để ban thưởng. Lúc đó Nguyễn Trãi được ban tước quan phục hầu, chức danh đầy đủ của ông là Tuyên Phụng đại phu, Nhập nội hành khiển môn hạ Hữu gián nghị Đại phu, Đồng trung thư lệnh sự, Tứ kim tử ngư đại, Thượng Hộ Quốc quan phục hầu, tứ tính Lê Trãi. Trong đó đáng chú ý có chức Tứ Kim tử ngư đại là được ban cái túi thêu con cá vàng một đặc ân đối với đại thần từ Quan Tam phẩm trở lên. Thượng Quốc hộ là một huân Hàm dùng để tặng cho người có công lao lớn. Quan phục hầu là phẩm tước ra ban mà cao nhất là huyện Thượng hầu cùng thời gian này được ban cho Lê Vấn,  Á Thượng hầu ban cho Lê Ngân, hai vị khai Quốc công thần của nhà Lê. Tứ tính Lê Trãi là Nguyễn Trãi được đặt ân ban Quốc tính tức là Nguyễn Trãi được đổi theo họ của nhà vua. Với những chức tước nêu trên, ở thời điểm ngay sau chiến thắng, Nguyễn Trãi cũng có vị thế nhất định trong triều đình nhà Lê. Tuy nhiên sau đó không lâu, nhất là sau sự kiện tự trẫm mình của Trần Nguyên Hãn và cái chết của Phạm Văn Xào, hai vị đại thần và là người thân thiết với Nguyễn Trãi, ông dần dần bị hạn chế quyền hành. Nguyễn Trãi chủ yếu chỉ được giao cho san định lễ nhạc, sử sách, ông từng hiệu đính nhã nhạc, định Quy chế mũ áo...


Tin liên quan

Giếng nước quỷ ám: Hễ rơi thứ gì vào là hóa đá ngay lập tức!


Ở trong vương triều, Nguyễn Trãi lại không hợp lòng nhiều người, chẳng vậy mà trong lạc khoản bài văn bia soạn Cho lăng mộ Lê Thái Tổ năm Thuận Thiên thứ 6 tức 1433, Nguyễn Trãi chỉ tự đề là Vinh Lộc đại phu Nhập nội hành khiển chi.tam quán sự thần Nguyễn Trãi văn soạn.Tam quán bao gồm "chiêu văn quán" ,"tập hiền viện" và "sử quán" coi việc sưu tập điển tích, đồ thư và soạn sử. Rõ ràng Nguyễn Trãi chỉ đảm nhận những chức vụ hết sức khiêm tốn, ngay cả đặc ân ban Quốc tính cũng không thấy nêu ở đây. Thế nhưng rồi sau đó Nguyễn Trãi được vua Lê Thái Tông khôi phục quyền chức và được trọng dụng, mà trong biểu tạ ơn năm 1439 ghi là Vinh Lộc đại phu Nhập nội hành khiển môn hạ sảnh Tả ty Hữu gián Nhị Đại phu kiêm Hàn lâm viện thừa chỉ học sĩ , tri tam quán sự, đề cử Côn Sơn Tư Phúc tự, á đại trí tự, tứ quốc tính LêTrãi. Như vậy hầu như các chức tước cũ của Nguyễn Trãi đã được khôi phục. 




Theo sách Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, ngày 27 tháng 7 âm lịch năm Nhâm Tuất 1442, vua Lê Thái Tông đi tuần ở miền đông duyệt quân ở thành Chí Linh, Hải Dương. Nguyễn Trãi đón vua ngự ở chùa Côn Sơn. nơi ở của Nguyễn Trãi. Ngày mùng 4 tháng 8 âm lịch vua về đến Lệ Chi Viên, thuộc huyện Gia Định nayy thuộc thôn Đại Lai, xã Đại Lai, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh. Đi cùng với vua có Nguyễn Thị Lộ, một người thiếp của Nguyễn Trãi, khi ấy đã vào tuổi 40 được vua Lê Thái Tông yêu quý vì sự xinh đẹp có tài văn chương, luôn được hầu bên cạnh vua. Khi về đến Lệ Chi Viên, vua thức suốt đêm với Nguyễn Thị Lộ rồi mất. Các quan bí mật đưa về, ngày mùng 6 tháng 8 âm lịch mới đến kinh sư, nửa đêm vào đến cung mới phát tang. Triều đình đã quy cho Nguyễn Thị Lộ tội giết vua, ngay sau khi thái tử băng cơ, tức là Lê Nhân Tông lúc đó mới 2 tuổi lên nối ngôi. Triều đình bắt Nguyễn Trãi tru di tam tộc vào ngày 16 tháng 8 âm lịch. 


Theo "Khâm định Việt sử thông giám cương mục" ngày mà Nguyễn Trãi bị tru di tam tộc, nhiều người đã cho là ông bị oan. Lê Nhân Tông khi xem sách Dư Địa Chí của Nguyễn Trãi từng có ý kiến rằng, Nguyễn Trãi là người trung thành giúp vua Lê Thái Tổ dẹp loạn tặc, giúp vua Thái Tông giữ đất nước thái bình, không may bị người đàn bà gây biến, để người lương thiện mắc tội rất là đáng thương. Và cũng phải đến 22 năm sau, vua Lê Thánh Tông mới có thể chính thức minh oan cho Nguyễn Trãi. Vì vậy cũng chỉ là gỡ bỏ đi cái nỗi oan giết vua chứ không đi vào chi tiết sự thật của vụ án. 



Một số nhà sử học cho rằng, cái chết của cả dòng tộc Nguyễn Trãi là do bàn tay của bà phi Nguyễn Thị Anh, vì thâu tóm quyền lực, đã xuống tay hạ sát. Bùi Văn Nguyên có viết trong con người Nguyễn Trãi năm 1984, bọn gian thần phía bà phi Nguyễn Thị Anh âm mưu giết hại Lê Thái Tông, Nguyễn Trãi và Nguyễn Thị Lộ. Để dành ngôi vua cho Ban Cơ tức Lê Nhân Tông, khỏi rơi vào tay của Tư Thành sau này là vua Lê Thánh Tông - người được Nguyễn Trãi và Thị Lộ ủng hộ. Đó chính là nguyên nhân sâu xa của vụ án Lệ Chi Viên. Thế nhưng bên cạnh đó cũng có ý kiến cho rằng Nguyễn Thị Lộ thực sự có gian tình với vua, vì cho rằng bà là người ở cạnh lúc vừa mất, kéo theo sau đó là Nguyễn Trãi bị liên lụy.


Tin liên quan

Vén màn bí ẩn lời nguyền ngàn năm để bảo vệ xác ướp Ai Cập


Lại có truyền thuyết để lại Nguyễn Thị Lộ chính là con rắn thành tinh, ngầm mang thù báo oán cả dòng tộc Nguyễn Trãi. Khi trước đó thân sinh của ông từng phát quang vườn, dựng lớp cho học trò, đã giết chết bầy rắn. Mặc dù câu chuyện được truyền tụng, nhưng nhiều người vẫn tin rằng, đây chỉ là câu chuyện được thêu dệt ngầm đồ oan lên Nguyễn Thị Lộ. Cho đến nay, trong dân gian vẫn lưu truyền một giai thoại về vụ án lịch sử này như sau.



Một hôm ông Nguyễn Phi Khanh, là cha của Nguyễn Trãi, cho học trò phát cỏ trong vườn để cắt lớp học. Đến đêm, ông  nằm mộng thấy một người đàn bà dẫn bầy con nhỏ đến xin ông thư thả ít hôm vì bận con mọn nên chưa kịp rời nhà. Ông nhận lời, đến khi học trò của ông phát cỏ đập chết một bầy rắn con, lúc ấy ông mới hiểu ra giấc mơ nhưng đã muộn rồi. Đêm đó, khi ông ngồi đọc sách thì có con rắn bò trên xà nhà, nhỏ xuống một giọt máu thấm ngay chữ tộc qua ba lớp giấy, ứng với việc gia tộc của ông bị hại đến ba họ. Ngày sau con rắn mẹ hóa kiếp là nàng Thị Lộ để làm hại ba họ nhà ông. 

Đến đời Nguyễn trong "Lịch Triều Hiến Chương Loại Chí" lại có thêm chi tiết con rắn thành tinh, ngầm mang thù oán, mới đầu thai thành Nguyễn Thị Lộ, nàng sinh ra dưới sườn có vảy. Mặc dù câu chuyện được truyền tụng, nhưng nhiều người tin rằng nó chỉ nhằm đổ tội cho Nguyễn Thị Lộ, giải thích nguyên nhân tiền định về cái chết của Vua Thái Tông và Nguyễn Trãi. Vụ án Lệ Chi Viên cũng đã được thể hiện qua nhiều tác phẩm văn học và nghệ thuật, như vở kịch Bí Mật Lệ Chi Viên tương đạt ba giải Mai Vàng năm 2007 và gần đây là bộ phim tài liệu bí mật vụ án Lệ Chi Viên, cũng từng được chiếu trên VTV1. Tất cả đều khắc họa những góc khuất giả thuyết về vụ án Lệ Chi Viên này. Nhưng xét theo góc độ lịch sử, vụ án Lệ Chi Viên vẫn không hề nêu lên một nghi vấn hay kết luận chính thức nào, về sự vô tội của bà Nguyễn Thị Lộ. Đây cũng là một nỗi oan khuất lớn vẫn cứ treo lơ lửng trong lịch sử các triều đại phong kiến Việt Nam.

Chủ đề liên quan